Xujalik mablaglarini turkumlang Хo’jalik mablag’lari va ularning manbalari tasnifi

3 1 - j a d v a l
Fermer xo'jaligi bo‘yicha moliyaviy barqarorlik darajasini tahlili
Ko'rsatkichlar
Yil boshi, 
m ing 
s o ‘m
Yil oxiri. 
m ing 
so 'm
O'zgarish.
( + , - )
O 'z m ablag'larining manbalari 
(O')
35625
38141
+ 2 5 1 6
U zoq m uddatli qarziar va bank kreditlari 
(Q)
-
-
-
U zoq m uddatli aktivlar 
(U)
439 1 2
4 4 5 2 6
+ 614
0 ‘z ayianm a m ablag'lari ( Z = 0 ' + O - ( / )
- 8 2 8 7
- 6 3 8 5
+ 1902
Q isqa m uddatli bank kreditlariva qarziar 
(B)
12161
2 2 9 3 9
+ 10778
T ovar-m oddiy zahiralam i tashkil qiluvchi a so siy manbalar 
jam i (Zo.+ 
B)
3874
16554
+ 12680
Balans b o 'y ich a m avjud bo'lgan tovar-m oddiy zahiralar 
ja m i sum m asi (Z)
30672
3 2 1 4 9
+ 1477
O 'z oborot m abalg'lari m anbalarining zahira va sarflarga 
nisbatan k o 'p (+ ), kam ligi ( - ) (Zo 
—Z)
-3 8 9 5 9
- 3 8 5 3 4
+425
A so siy manbalar sum m asining zahira va sarflar hajmiga 
nisbatan k o ‘p (+ ), kam ligi ( - )
(Za, + B —Z)
- 2 6 7 9 8
- 1 5 5 9 5
-1 1 2 0 3
31-jadvaldan ko‘rinib tu rib d ik i, fermer xo'jaligida m oddiy ayianma 
m a b la g 'la r o‘z m ablag'larining m anbalari bilan u m u m a n qoplangan emas, 
b a n k krediti hisobiga ham to'liq qoplangan emas. Masalan, yil oxirida 
faqat 5 1,5% qoplangan, xolos. 15595 m ing so‘mli (48,5%) m oddiy ayianma 
m a b la g 'la r qoplanish m anbaiga ega emas. Shuning uchun fe rm e r xo'jaligi bu 
qiyin holatdan chiqishi uchun o 'z m ablag'larining m anbalarini oshirishi va 
q isqa m uddatli kreditlardan to'liq foydalanishi zarur. B uning uchun quyidagi 
c horalarni am alg a oshirishi kerak:
ortiqcha b o 'lg a n asosiy vositalarni sotishi zarur. Buni am alga oshirish 
uchun «Asosiy vositalar harakati to'g'risida»gi hisobotdagi asosiy 
vositalarni chuqur o'r g an ib (invetarizatsiya qilib) chiqishi va keraksizlarini 
aniqlab sotishi zarur;
138

tovar moddiy zarxiralar tarkibidagi tayyor m ahsulot va tovarlarni yuqori 

daromadli kanallar orqali tezlikda sotishi zarur;
ishlab chiqarish zahiralarining tarkibini ham inventarizasiya qilib, kerak- 
sizlarini tezlikda sotishi zarur;
tugallanmagan ishlab chiqarish hajmi yil oxirida 27313 m ing s o ‘mni 
tashkil qilgan, shu m aqsad uchun olingan qisqa muddatli kredit 22939 
m in g s o ‘mni tashkil qilgan. Qoplanmagan qism iga ham qisqa muddatli 
kredit olish choralarini k o ‘rishi zarur;
eng asosiysi tugallanm agan ishlab chiqarishdan olinadigan tayyor m ah - 
sulotni kam xarajatlar bilan keskin k o ‘paytirish choralarini k o ‘rishi zarur. 
Buning uchun tezlikda chora-tadbirlar ishlab chiqib, hayotga tadbiq etish 
zarur.
A n a shu tavsiyalar am alga oshirilsa o‘z m ab lag 'lari m anbalari keskin 
oshib, korxona moliyaviy jih a td a n barqarorlashadi.