Xalqaro turizm sohasida turoperator va turagentlar faoliyati
Turoperator bu- tijorat maqsadi uchun turizim mahsulotini sotishga taklif etuvchi uni tayyorlash va rejalashtirishdabevosita ishtirok etuvchi turizm bozorini faol sub’yekti hisoblanadi.
Turoperator o’z faoliyati davomida vakolat imtiyoziga ega hairdor agentlari nomidan turistik xizmatlarni bir necha jarayonlarni ham amalga oshiradi.
Turoperator turistik paket ishlab chiqaruvchi sifati u turistik yo’nalishlari ishlab chiqarish va turlar komplektatsiyasi bila shug’illanadi,ularning amal qilishini ta’minlaydi, reklamani tashkil qiladi, bu yo’nalishlar bo’yicha narxlarni hisoblaydi, turlarni to’g’ridan – to’g’ri yoki turistik agentlar vositasida turistlarga sotadilar.
Turoperator turistik paketni shakllantirayotganda u turmahsulotlar ishlab chiqaruvchisi sifatida faoliyat yuritadi.
turoperator xizmatlarini alohida sotayotganda turistik xizmatlarning ulgurji dileriga aylanadi. Bu holat turoperator ishlab chiqaruvchidan turistik paketni shakllantirish uchun keragidan ortiqcha turistik xizmatlar sotib olganda bo’lishi mumkin. Bundan tashqari, hozirda ommaviy ko’p sotib olgani uchun mehmonxonalar va xizmatlar yetkazib beruvchilar orasida tegishli imtiyozlarga ega bo’lgan maxsuslashgan ulgurji turoperatorlari mavjud.
Turoperatorlik faoliyatida xizmat ko’rsatishni shakllantirish va sotish jarayonlarida turoperatorlarning turni ishlab chiqishdagi tashkiliy bosqich ishlari quyidagi ketma ketlikda amalga oshiriladi:
Turoperatorlik faoliyatida xizmat ko’rsatishni shakllantirish va sotish jarayonlarida turoperatorlarning turni ishlab chiqishdagi tashkiliy bosqich ishlari quyidagi ketma ketlikda amalga oshiriladi:
Imkoniyatlar tahlili;
Talabni o’rganish;
Istiqbolni rejalashtirish;
Xizmatlarini ta‘minlovchilar bilan shartnomalar tuzish;
Putyovka (yo’llanma) bahosini ishlab chiqish va realizatsiya qilish;
Turni tovar-metodik jihatdan ta‘minlash;
Turistlarni o’tuvchi hujjatlari bilan ta‘minlash;
Realizatsiya;
Reklama va axborotlar;
Mutaxassis kadrlar tayyorlash;
Marshrutga kadrlar tayyorlash;
Turni o’tkazish va xizmat ko’rsatish sifati yuzasidan nazorat o’rnatish.
Turoperator har doim sotish uchun turmahsulot resursiga ega bo’ladi, turagent bo’lsa mijoz sotib olish istagini bildirgan holdagina ma‘lum xizmatlarni talab etadi. Biroq amaliyotda ba‘zan turoperator va turagent orasidagi farqni ajratib bo’lmaydi, chunki har ikkalasi o’xshash vazifalarni hal qilishlari mumkin. Masalan, firma turoperator sifatida yo’nalishlar ishlab chiqishi, turistlar va boshqa agentliklarga sotishi ham mumkin. Xuddi shu vaqtda aynan shu turistik tashkilot turagent sifatida boshqa firmalardan xizmatlar sotib olishi va turistlarga sotishi ham mumkin.
Turagentlik faoliyati deyilganda - yakka tartibdagi tadbirkorlar yoki yuridik shaxslar litsenziyasi asosida turistik mahsulotlarni sotish va Harakatini Amalga Oshirish tushuniladi.o‘rtasidagi sezilarli farq shundan iboratki, turagent turni shakllantirishda ishtirok etmaydi, uni tayor holda turoperatordan sotib oladi yoki turoperator topshirig‘iga ko‘ra sotadi.
Turagentlik faoliyati deyilganda - yakka tartibdagi tadbirkorlar yoki yuridik shaxslar litsenziyasi asosida turistik mahsulotlarni sotish va Harakatini Amalga Oshirish tushuniladi.o‘rtasidagi sezilarli farq shundan iboratki, turagent turni shakllantirishda ishtirok etmaydi, uni tayor holda turoperatordan sotib oladi yoki turoperator topshirig‘iga ko‘ra sotadi.
Turagent faoliyat xususiyatlari quyidagilardan iborat: turagent turistga turoperator tomonidan shakllantirilgan turni turoperator taklif etgan shartlar bo‘yicha sotadi. Bunda turagent turist va Turoperator o‘rtasida faqat vositachi vazifasini bajaradi. turagent javobgarligi - odatda,sayohat shartlari, turistning huquq va burchlari uchinchi shaxs va turoperatorga o‘z vaqtida to‘lashni to‘liq tushunarli tarzda ma’lumot berish bilan chekalanadi.
Turistda turistik xizmatlar ko‘rsatilishi bo‘yicha biror bir e’tirozlar bo‘lsa, ularni ko‘rib chiqish shartnomada ko‘zda tutilgan tartibda turagent va turoperator tomonidan qarab chiqiladi.
Turoperatorhaqidagi ma’lumotlar turistga turistik
Xizmat ko‘rsatilgan bo‘lishi kerak, bu qonun talabi. Turmahsulotlar sifati bo‘yicha e’tirozlar – turistik yo‘llanmada ko‘rsatilgan barcha xizmatlar ro‘yxatiga ko‘ra, turoperatorga ham, turagentga ham safar tugagandan keyin 20 kun ichida bildirilishi mumkin.
