Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

1 va 2
o‘z- 
garmas 
r
21
qarshiligida va stator tokining ikki xil 
1 ц < 1 п
qiy-

---

matida, 
3 va 4
tavsiflar esa toklaming shu qiymatlarida qarshi- 
liklaming qiymatini o‘zgartirib 
r22 > r2I
olingan. Taqqoslash uchun 
dvigatel rejimida ishlayotgan mashinaning mexanik tavsifi kelti­
rilgan.
Agar rotor zanjiridagi aktiv qarshilikni o‘zgartirish mumkin 
bo'lsa, u holda taxminan moment o‘zgarmas bo‘lib qolgandagi 
tavsifni yuritma tezligi keng diapazonda o‘zgarganda olish mum­
kin.
Magnitlovchi kontuming reaktiv qarshiligi magnit zanjiri 
to‘yinmagan holat uchun quyidagi formula orqali aniqlanadi:
х,, = UJI0
sin ф0, 
(4.29)
bu yerda: 
Um I0
- mashinaning salt yurishdagi faza kuchlanishi va 
toki.
4.11-rasm. Assinxron dvigatelni qo‘zg‘atish tokining turli
qiymatlarida o ‘zgartirib yoki rotor zanjirida turli qo‘shimcha qarshilik
kiritib olingan dinamik tormozlashdagi mexanik tavsiflari.
4.6. ASSINXRON DVIGATELLARNING 
TEZLIG IN I ROSTLASH
Assinxron dvigatellaming tezligini rostlash uch xil usulda 
amalga oshirilishi mumkin. Birinchi usul - parametrik rostlash 
bo‘lib, u dvigatelning ayrim parametrlarini o ‘zgartirish bilan

---

bog‘liq. Bunda stator zanjirining aktiv yoki aktiv-induktiv qarshi­
liklarini; rotor zanjirining aktiv yoki aktiv-induktiv qarshiliklarini; 
mashinaning qutblar sonini o ‘zgartirish mumkin.
Ikkinchi usul rotor zanjiriga qo‘shimcha EYK kiritib yoki 
qo‘shimcha EYK hosil qilish maqsadida maxsus qo‘shimcha 
chulg‘am qoMlash orqali bajariladi (o‘zgaruvchan tok kollektorli 
mashinalar).
Tezlikni rostlashning uchinchi usuli dvigatel ta’minot man­
bayi qiymatlarini o ‘zgartirish bilan bog‘liq. Bu esa dvigatel kuch- 
lanishini; dvigatel ta’minot manbayi chastotasini; dvigatel ta’mi- 
notirii impuls ravishda o ‘zgartish orqali amalga oshiriladi. Hozirda 
assinxron mashina tezligini rostlashning quyidagi: chastota orqali 
rostlash, bunda chastota boshqariladi va statordagi kuchlanish 
shakllantiriladi; chastota-tokli boshqarish, bunda chastota boshqa­
riladi va tok shakllantiriladi; vektorli boshqarish, bunda mashi­
naning asosiy magnit ilashishi vektori shakllantiriladi; momentni 
bevosita boshqarish usullari mavjud.
Assinxron mashina uchun tarmoqdan berilgan quvvat 
quyidagi ko‘rinishga keltiriladi: