Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

a)
N
b)
d)
S
2
1B
4
I s 
6 
7 \ 8
°2B
10
I
|N
1 2 p = a
1B 
ч2В
I 
i
■JO
20
I
1
2p=4
• 
20
1
I
s
f
1 0
2
B i
------------------------------- -
P
\2p~
20
4.12-rasm. Ko‘p fazali assinxron dvigatelning stator fazalari
seksiyalarining ulanish sxemalari: juft qutblar sonini 2p = 8 (a) va 2p = 4
ni seksiyalami ketma-ket (
b
) va parallel 
(d)
ulagan holatdagi sxemalari.
Agarda assinxron mashinada stator qutblar soni o‘zgartirilsa, 
rotoming qutblar sonini ham shu songa o ‘zgartirish kerak. Bu

---

jarayon «olmajion katakli» rotori bo‘lgan mashinalarda avtomatik 
tarzda amalga oshirilganligi bois ko‘p tezlikli dvigatellar faqat 
qisqa tutashgan rotorli bo‘ladi.
Statorning bir pazida bir nechta chulg‘amli ko‘p tezlikli 
dvigatel boshqacha turdagi dvigatellardan o‘zining o‘lchamlari, 
massasi, FIK va quvvat koeffitsiyentining pastligi tufayli orqada 
qoladi. Juft qutblar sonini 2 : 1 nisbatda almashlab ulash sxemasi
4.12-rasmda keltirilgan.
4.13-rasm. Ikki tezlikli dvigatelning mexanik tavsiflari:
a -  o'zgarmas moment rejimida; b -  o‘zgarmas quvvat rejimida.
Bu yerda soddalashtirish maqsadida statorning bitta faza 
chulg‘ami keltirilgan. Chulg‘amlarni ulanish sxemasidan ko‘rinib 
turibdiki, sektsiyalar ketma-ket hamda parallel ulanganda ham juft 
qutblar soni olinadi. Ko‘p tezlikli dvigatelga ega bo‘lgan yurit- 
malarda tezlik chulg‘amlami turli ravishda ulash bilan rostlanadi. 
Bu ulanishlami o‘zgarmas moment hamda o‘zgarmas quvvat 
rejimida amalga oshirish mumkin.
4.7. 
ASSINXRON DVIGATELLAR 
TEZLIG IN I CHASTOTALI ROSTLASH
Akademik M. P. Kostenko ilk bor chastotali boshqarish naza- 
riyasiga asos soldi. 0 ‘zbekistonda assinxron dvigatellarni chasto­
tali boshqarish nazariyasi akademik M. Z. Homudxonov tomoni- 
dan rivojlantirildi.

---

Prinsipning mohiyati tezlikni boshqarishda quvvatni (ener­
giyani)