Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

E2
o ‘z 
ishorasini o‘zgartiradi, ya’ni
E!2S = (-s) Е'з» -E^S. Rotordagi tok quyidagiga teng bo‘ladi:
-£%S 
_
E\
f j+ M i- S ) - r^ + jx \

---

Bu ifodadan ko‘rinib turibdiki, 
AD
generator rejimiga o ‘tishi 
bilan faqat rotor tokining aktiv tashkil etuvchisi o ‘z yo‘nalishini 
o ‘zgartiradi. Chunki dvigatel o ‘qidagi aylantiruvchi moment dvi­
gatel rejimiga nisbatan o ‘z yo‘nalishini o‘zgartirgani uchun / 2 a
tokining aktiv tashkil etuvchisi ishorasining o‘zgarishi elektro- 
magnit quvvatining manfiy bo‘lishiga olib keladi, ya’ni tarmoqqa 
qaytariladi, chunki 
S
< 0 bo‘lib
Р=!Ц
/'I • r2'/ S=mi O',2 
S)2+x£d)
Ikkilamchi kontur reaktiv quvvatining belgisi mashinaning 
ishlash rejimiga bog‘liq bo‘lmagan holda o‘zgarmay saqlanishi 
quyidagi ifodadan ko‘rinadi:
Assinxron dvigatellarda reaktiv statik moment mavjud b o i- 
ganda energiyani tarmoqqa qaytarib, generator tormozlashni ular- 
ning qutblar sonini o‘zgartirish yoki aylanish tezligini chastotali, 
chastota-tokli va vektor usulida rostlab amalga oshirish mumkin. 
Birinchi holda (4.8-rasm, 
a)
mashina statorini kam qutblar so- 
nidan ko‘p qutblar soniga o ‘zgartirib, sinxron tezlik kamaytiriladi 
(O
02
< (Ooi va bunda butun davr davomida dvigatel ikkinchi kvad- 
rantda ishlayotganda tormozlash energiyani tarmoqqa qaytarish 
bilan amalga oshiriladi.
Tezlikni chastota yordamida rostlayotganda stator ta’minot 
chastotasini asosiydan kamaytira borib, (/} dan 
to f i < f l
v a /j < 
fo)
dvigatelni bir mexanik tavsifdan boshqasiga o ‘tkaziladi (4.8-rasm,
Yuritma ishchi nuqtasi ikkinchi kvadrantda joylashgan me­
xanik tavsif bo‘laklari bo‘yicha harakatlanishi davomida ener­
giyani tarmoqqa qaytarib tormozlash rejimida ishlaydi. Dvigatelni 
ta’minlovchi chastotani ravon va avtomatik ravishda o‘zgartirib 
ozgina o‘zgaruvchi moment bilan yuritmaning tormozlash reji- 
mini olish mumkin. Lekin bunda ma’lum qonuniyat bo‘yicha kuch- 
lanishni ham o ‘zgartirish kerak.