Xoshimov, S. Saidaxmedov elektr yuritma

1.9-rasm. Elektr yuritmaning kinematik sxemasi.

---

Inersiya momentini aniqlash uchun keltirilgan va dastlabki 
(keltirishgacha bo‘lgan) mexanik tizimlarning kinetik energiyala- 
rining tengligidan foydalanamiz. Masalan, 1.8- rasmda keltirilgan 
elektr yuritma sxemasi uchun quyidagini olamiz:
Jkdco2tf 
J ma)m2
—fcs------- = __:__5__ j . _±—2__ -j______ Ш
—JSL- 
/ i
1 74
2 
2
2
 
2 
bu yerda: 
Jkel -
tizimning o‘qiga keltirilgan inersiya momenti; 
Jd,
-
dastlabki mexanik tizim qismlarining mos o‘qlardagi 
inersiya momenti; ood, со/, 
щ
••• ®m - dvigatel o‘qi, uzatish 
qurilmasi va mexanizmning burchak tezliklari.
Bundan
J M - J d + - ^ + - Z + ™ + - jr
(1.18)
J \ 
Jl 
Jm
bu yerda: //... 
j n, j m
- dvigatel, uzatish qurilmasining ayrim 
aylanuvchi zvenolari va ijrochi mexanizm o‘qlari orasidagi 
uzatish nisbati.
Hisoblash ishlarini soddalashtirish uchun quyidagi tenglikdan 
foydalanamiz:
hei=8Jd + J j2m
(1-19)
bu yerda: koeffitsiyent 5 nafaqat dvigatel o‘qidagi qo‘shimcha 
inersiyalarni, balki uzatish qurilmasidagi inersiya momentlarini 
ham hisobga oladi. Odatda 5=1,1 dan 1,3 gacha deb qabul 
qilinadi. Ba’zan inersiya momenti / о‘miga siltash momenti 
GD
2 
dan foydalaniladi:
G D 2 =m (2p)2
= 
4J,
bu yerda: 
G - m
ta aylanuvchi qismlar massasi.
Ilgarilama harakatdagi massalarni harakatga keltirishni kine­
tik energiyalaming tengligi asosida bajaramiz. (1.10- rasm)
Jkei 
/2= J 
a 2d
/2 + mu2/2,
bu yerda: 
J
- dvigatel rotorining va yuk ko‘taruvchi qurilma 
barabanining inersiya momenti; cod - dvigatel o‘qining burchak 
tezligi; 
m -
siljiyotgan yuk 
G
ning massasi; 
v -
yukning chiziqli 
tezligi.

---

Jkei=J+ mv2/ (o2d=
J+J1, 
(1.20)
bu yerda: 
J1 -
massa 
m
ning inersiyasini aylanma harakatga 
keltirishni tavsiflovchi ekvivalent inersiya momenti.