Xorazm viloyat pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Rivojlantiruvchi

O`quvchilar aqliy faoliyatning qanday

shakllarini (materiallarga ishlov berish,
jihozlardan foydalanish) va qanday
rivojlantiruvchi natija berishi ifodalanadi
(nutqni, fikrni o`stirish, harakatlarni
rivojlantirish)


Ta’limiy maqsad o`quvchilar egallashi lozim bo`lgan bilm hajmini belgilaydi.U quyidagicha bo`lishi mumkin: “O`quvchilar gap turlari haqida tushunchaga ega bo`ladilar” ,”Undalma haqidagi bilimlarini kengaytiradilar” va h.k.
Rivojlantiruvchi maqsadda o`quvchilar ega bo`ladigan ko`nikma va malakalar ko`rsatiladi.Ko`pincha o`qituvchilar aynan rivojlantiruvchi maqsadni belgilashda qiynaladilar. Shundan kelib chiqib, bugungi kunda “o`quvchilarni mustaqil fikrlashga o`rgatish”, “soz boyligini oshirish”, “og`zaki va yozma nutqni o`stirish” kabi rivojlantiruvchi maqsadlarning bir soatlik dasr davomida amalga oshishi mushkulligi barchaga ayonligini ta’kidlagan holda, masalan, “o`quvchilar undalmali gaplarda tinish belgilarini to`g`ri qo`llashni o`rganadilar ”, “barmoq (aruz) vaznida yozilgan she’riy asarlarni ifodali o`qish ko`nikmalarini rivojlantiradilar” kabi aniq , erishib bo`ladigan maqsad qo`yish tavsiya etiladi. Bu o`rinda og`zaki va yozma nutqni o`stirish kerak emas degan fikrdan yiroqda bo`lgan holda, aksincha sodda va kichik bo`lsa-da , aniq qo`yilgan maqsad Davlat ta’lim standartlarida belgilangan global maqsadlarga erishishni ta’minlaydi degan fikrni ilgari surmoqchimiz.
Tarbiyaviy maqsad o`quvchilarda tarbiyalanishi lozim bo`lgan ma’naviy – axloqiy sifatlarni belgilaydi.
Dars ishlanmasi qanday tuziladi?
O`qituvchi oldida turgan asosiy vazifalardan biri- o`quvchilarga beriladigan ta’lim va tarbiya sifatini oshirish, uni yanada rivojlantirish hamda yuqori bosqichga ko`tarishdan iborat. Shu sabab, o`qituvchining aniq sharoit va imkoniyatlariga mos o`quv jarayonini tanlab olish darsda tavakkalchilikka, bilim, ko`nikma va malakalarni o`zlashtirish jarayonini boshqarishda unga tasodifiy yondashishga yo`l qo`ymaydi. Bunda , ayniqsa, dars ishlanmasini batafsil tuzish, aniq vaziyatni e’tiborga olib, darslarni turli xil shaklda o`tkazishga e’tibor qaratish muhim.