Xorazm viloyat pedagog kadrlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

SWOT tahlil
“SWOT tahlil”- inglizcha so`zlarning qisqartmasidan hosil bo`lgan.U bitta masalaning to`rt qirrasini ko`rib chiqish imkonini beradi.
S- Stregth – kuch
W- weaknes – zaiflik
O-opportunites- imkoniyat
T- thereat – xavf – xatar
Masalan ,Abdulla Qahhorning “Dahshat” hikoyasidagi Unsin timsolining tahlilini qilib ko`r moqchi bo`lsak quyidagilarga e’tibor beramiz.
Kuch.Unsinning asardagi boshqa qahramonlarga nisbatan uning xarakteridagi ustunlik jihatlari, kuchi nimalardan iborat.
Zaiflik.Unsinning zaifligi nimada?
Imkoniyat.Unsinning hayotida qanday (tashqi) imkoniyatlar mavjud?
Xavf –xatar.Unsinning hayotini o’zi istagan darajada yaxshilashga qaysi tashqi omillar xavf tug`dirishi mumkinligi tahlil qilinadi.
Tahlil qilish jarayonida asarda ko`rsatilgan parchalardan foydalanish ham mumkin.
Tahlil ko`rinishi quyidagicha bo`ladi.

Kuch (S)- ichki.Unsin,Dodxoning eng kichkinasi, sakkizinchi xotinidir.U qo`rqmas,jasur qahramon.Asardan parcha: -Javob bersangiz..Ganjiravonga ketsam…Bitta go`rga bitta pichoq emas, o`nta go`rga o`nta pichoq sanchib kelaman...- dedi. -Unsin jonidan kechgan kishining shijoati bilan dodxoga tik qaradi.

Zaiflik (W) –ichki Unsin ishonuvchan.Inson aqliga kelmaydigan topshiriani bergan Dodxoga, berilgan topshiriqni bajarsam , mening javobimni beradi , keyin men o`z uyimga ketaman, deb o`ylaydi.

Imkoniyat(O)- tashqi.Unsin ham hamma qatori qorong`u go`ristondan qo`rqishi mumkin, lekin u hozirgi kunda istiqomat qilayotgan Dodxoning uyini – tiriklar go`ristoni , deb bilib o`z erki , shaxsining qadri uchun o`zida iroda topa oldi. -Unsin xuddi dadasidan katta hayitlik olib bozorboshiga ketayotgan yosh boladay chopqillab go`riston tomon ketti.

Xavf- xatar(T)- tashqi.Go`ristonga yetib kelgan Unsinni vahima bosdi.Hamma narsani olibdi-yu,eng zaruri- o`tin esidan chiqibdi.Har sag`anadan bir qo`l,har go`rdan bir tovush chiqishini kutib o`tin qidirish vahimasi yuragiga rahna soldi. O`likning qornimikin? – degan gaplar xayoliga keldi. Kattakon bir sag`ananing ichidanmi, naryog`idanmi allaqanday bir tovush eshitildi-yu, hayal o`tmay nimadir kelib Unsinning yelkasiga minib oldi.Unsin bir telba ahvolda bo`lsa ham fahmladi: maymun! Dodxoning maymuni.Dunyoda Dodxoday berahm odam bormikan?

Refleksiya

Refleksiya- (lotincha reflexio – ortga murojaat)- 1) mulohaza qilish, o`zini kuzatish, o`zini o`rganish:

2) falsafada – o`zinin g shaxsiy harakatlarini va sabablarini anglab yetishga yo`naltirilgan inson faoliyatining bilish shakli .
Interfaol o`qitish metodi bo`lib, inglizcha “reflection” so`zidan olingan, “o`tmishga nazar solish, aks ettirish” ma’nosini bildiradi.Darsning yangi mavzuga kirish bosqichida , o`quvchilarning yangi mavzu yuzasidan bilimlarini aniqlash maqsadida yoki umumlashtirish bosqichida, darsni yakunlash, xulosa qilish maqsadida qo`llash mumkin.