|
Ikki qismli kundalik
”Ikki qismlik kundalik” usulida quyidagicha tartibda ish olib boriladi.Fikr -qismida matn parchasi yoziladi,sharh- qismida guruh ishtirokchilari hamkorlikda matn sharhini ya’ni tushunchalarini izohlab yozadilar.(O`qituvchi o`quvchilar bilan hamijodkor bo`lib, barcha guruhga yordam beradi, maslahatlar beradi, lekin o`qituvchining fikri hukmron bo`lmaydi, u faqat yo`nalish beradi.)
Masalan, bir guruhning taqdimoti quyidagicha bo`lishi mumkin.
Namuna:
Fikr
|
Sharh
|
Mehr emas, ohim o`tidin ko`kka yetmish bir sharar,
Ayb emastur gar desam: “Dam ursam afloq o`rtanur”.( Mubolag’a san’ati.)
A.Navoiy.
|
Alisher Navoiyning baytida oshiqning sevgilisi hajrida chekkan iztiroblari g`oyatda kuchaytirilib tasvirlangan:ko`kdagi quyosh oshiq yerda chekkan oh o`tining bir uchquni emish.Bu bo`rtirilgan tasvir tufayli oshiq qiyofasi, ruhiy holati, ichki olami, qalbida mavj urgan ehtiroslari ta’sirchan, jozibali ifodalangan.Bu xil tasvir shartli ekanini his qilamiz, uning vositasida yoridan ayrilgan inson kechinmalarining eng yuqori darajasini aqlan anglashimiz mumkin, hamda oshiq qalbining iztiroblari haqiqatdan ham nihoyat darajada kuchli ekaniga ishonch hosil qilamiz.
|
Berilgan vaqt o`z nihoyasiga yetgacn, har bir guruhdan bir o`quvchi taqdimotga chiqadi.
B-B-B – chizmasida matn tahlili.
Namuna: Ezop haqidagi matn.
Doskaga B-B-B (Bilaman-Bilmoqchiman-Bilib oldim)chizmasi chiziladi
Bilaman
|
Bilmoqchiman
|
Bilib oldim
|
O`quvchilarning Ezop haqida bilganlari yoziladi.
Yozilgan fikrlar taxminiy ham bo`lishi mumkin.
|
O`quvchilar Ezop haqida qanday ma’lumotlarni bilishni istaydilar, shuni savol tarzida shakllantiradilar.
|
O`qituvchi tomonidan Ezop va uning masallari haqida tushuncha berilgach, o`quvchilarning xotirasida qolgan ma’lumotlar yoziladi.
|
1-topshiriq.
Tayyorlanish :3-daqiqa
Taqdimot: 1-daqiqa (har bir guruhga)
O`qituvchi:Ezop kim bo`lgan?Qayerda yashagan va nima bilan shug`ullangan?
O`quvchilar guruhda kelishgan holda Ezop haqida nima bilsalar, shuni qog`ozga yozadilar.
Taqdimotda, har bir guruhdan birtadan o`quvchi chiqib, qog`ozini chizmaning
“ Bilaman” degan qismiga skoch bilan yopishtiradi va ifodali o`qib beradi.
Masalan, bir guruhning taqdimoti quyidagicha bo`lishi mumkin:
Ezopning o`zi aslida qul bo`lgan.U o`zining aqli bilan ko`p muammolarni bartaraf qila olgan.Ezop o`zi haqida ham ko`pgina masallar yaratgan.Uning masallarida yomonlik, ochko`zlik qoralanib, yaxshilik albatta rag`batlantirilishi haqida fikr yuritilgan.
Ikkinchi topshiriq:
O`quvchilar Ezop haqida nima bilishni xohlasalar, shu haqda savol shaklantiradilar va chizmaning “Bilishni xohlayman ” degan qismiga har bir guruhdan ikkitadan savol yozishlari uchun 2 –daqiqa vaqt ajratiladi.
(Agar o’quvchilar savol tuzishga qiynalsalar, o`qituvchi guruh ishini kuzatib turadi va barcha guruh ishtirokchilariga savol tuzishlari uchun yo`nalish beradi.)
O`qituvchining kichkina ma’ruzasi:3-daqiqa
Rivoyatlarga ko`ra, miloddan avvalgi VI asrlarda Yunonistonda quldorlik tuzumi hukm surgan paytda qullar orasidan yetishib chiqqan nihoyatda aqlli, ammo o`ta badbashara, xunuk bir donishmand bo`lib, uni Ezop deb atashgan ekan.U aslida Frigiya mamlakatidan kelib chiqqan bo`lib, urushlar natijasida qul qilib olinib Yunoniston kelib qolgan.aql- u farosati, topqirligi bilan o`z xo`jayinlarining mushkullarini oson qilib, hurmat va e’tibor qozongan.Hatto shaharlarni bosqinchilardan asrab, podsholarni qirg`in-barot urushlardan to`xtatib qolgan.Oxir-oqibat o`zini qullikdan xalos etib, Lidiya shohi Krez saroyida xizmat qilgan, so`ng Vavilon shohi Likurg saltanatida xazinabon darajasiga ko`tarilgan.Keyinroq, haqqo`yligi, adolatparastligi, kinoyali achiq tili uchun ko`rolmagan, hasadgo`y dushmanlari uni Delfa shahrida tog` qoyasidan otib yuborib, o`ldirganlar.Uning 500 ga yaqin masallari “Ezop masallari” nomi bilan kitob qilingan va donishmandlik o`gitlari sifatida butun dunyoga tarqalgan.
Uchinchi topshiriq:Tayyorlanish , 2- daqiqa, taqdimot- 1 daqiqa.
Guruh ishtirokchilari o`qituvchining yangi ma’lumotidan eslab qolganlarini oq qog`ozga yozadilar va chizmaning “Bilib oldim” degan qismiga yopishtiradilar.
O`qituvchi o`quvchilarni chizmadagi “Bilishni xohlayman” qismiga e’tiborlarini qaratadi.Savollar o`qiladi va bu savollarga yangi mavzuda javob topa olganlari yoki javob topa olmagan bo`lsalar, uyga vazifa sifatida belgilanadi.Shu tariqa chizmadagi bilaman qismi ham o`quvchilarning faolligida yana bir marta tahlil qilinadi.Ushbu metodning ahamiyatli tomoni shundaki, bir mavzuga o`quvchilarning diqqatini kamida yetti marta jalb qilamiz.Bu esa o`z o`rnida yangi mavzu yuzasidan o`quvchilarning bilimlari ko`nikmaga aylanishiga zamin yaratiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
