Iskandar - buyuk sarkarda
Hamonki, Iskandar burun Rum taxtiga shoh
bolgan edi. Dushmanlarini halok qilib, borgan
yerlarini dushmanlaridan pokladi. Keyin jahonni
ochmoq, yer-u dengizlami o‘rganish uchun qo‘shin
bilan yolga otlandi. A w al qasos olish uchun
Mag'rib zaminga yurish qildi. Zangibor ahlini
yengib, keyin Doro bilan to'qnashdi. Undan ustun
kelgach, Farang mulkini fath ayladi. U mamlakat
eli taslim bolgach, Qrim bilan Andalus olkalari
ustidan g‘alaba qozondi. Misr mulkini fath etib,
taxtiga oltirdi. Bu mamlakatning ob-havosini
yoqtirib qolib, Iskandariya shahrini bunyod etdi.
Zardushtlar dafig'a kurash ochib, ularning o‘tla-
rini suv bilan barbod qildi. Iroq va Ajamga yol
ochib, u yerlar ohangidan navo topdi. Iroqi Arabga
ot surub, u olkalarning xalqlarini o‘z qadamidan
bahramand etdi.
Shom-u Halab olkalarini egallab, g'alaba qo
zondi. Suhayl kabi Yaman sari y o l olib, aqiq
toshlaridan bahramand boldi. Yer o'pmak maq-
sadi bilan Makka tomon yurdi, uni qabul qilish
uchun Makka eshigi ochildi. Sohildan ancha yu
rib, yana Fors fathi uchun jang qilib g'olib boldi.
Bu ishlardan so‘ng shimol sari yol oldi, Xorazm
mamlakatini ham qolga kiritdi. Shundan so'ng
Iskandar dashti Qipchoq, Saqsin-u Saqlab, Os-u
Rus, Cherkas-u Gurji mamlakatlarini egallab,
barcha xalqlarini o‘ziga qaram qilib oldi. So'ng
hukmdor Sharq tomon yol olib, Farxomi xarob
qilib, keyin Movarounnahmi bosib oldi va bu yer
da Samarqand shahrini bunyod etdi, Chigil bilan
Yag‘mo olkalarini zabt etgach, Chin tomon safar
ayladi. Hind mamlakatini ham egallab, barcha
butxonalarni vayron qilib, keyin Janubga y o l
soldi. Sind daiyosini kechib otib, Kirmon, Kech-u
Mukron yurtlarini kezgach, so‘ng Xurosonni zabt
etib, bu yerda Hirot shahriga asos soladi.
Isfahon dashtida Ray shahrini egallagach, shu
bilan jahonni fath etish boyicha maqsadiga yetib,
bamaylixotir Rum mamlakatiga yo‘naladi, bir qan
cha vaqt u yerda yashab, qilgan ishlaridan ko'ngli
tolmay, ulug‘ inshootlar qurishga bel boglab yana
safarga chiqadi.
Uning g'aroyib ishlaridan biri rabotlar qurish,
yemi yig‘och olchovi bilan olchash boldi. Ya’juj
va ma’jujlar elida uzunligi o‘n ikki ming qarini bir
yig'och hisoblab olchov sifatida qollay boshladi.
Keyin dengiz safariga otlanib minglab kema yasa-
tib, necha yil suv ichida okeanlar, dengizlami kezib,
ularni olchatdi. Muhit (Tinch okeani) markazigayol
ochib, suv ostini kotish uchun maxsus shisha idish
yasatdi. Shishaga kirib, uning og‘zini berkitdi-yu,
necha ming qari arqon uchini shishaga ulab, den-
gizni tomosha qilib qaytdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |