Xalqaro valyuta-kredit munosabatlari

Savdo balansi. Tashqi savdo tarixan milliy xo’jaliklarni jahon xo’jaligiga bog’lovchi tashqi iqtisodiy munosabatlarning birlamchi shakli sifatida maydonga chiqadi. Tashqi savdo tufayli xalqaro mehnat taqsimoti shakllanadi. Xalqaro mehnat taqsimotining o’zi esa tashqi savdo va boshqa xalqaro iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishi bilan chuqurlashib hamda takomillashib boradi.
Savdo balansining aktiv yoki passivligini iqtisodiy mazmuni aniq mamlakatga nisbatan aloqador hamda uning jahon xo’jaligida tutgan o’rni, hamkorlari bilan aloqalarining xarakteri va umumiy iqtisodiy siyosatiga bog’liqdir. Yetakchi davlatlardan iqtisodiy o’sish sur'atlari bo’yicha orqada bo’lgan mamlakatlar uchun aktiv savdo balansi lisenziyalar importiga, xorijiy investitsiyalar yuzasidan daromadlarni to’lash va boshqa Xalqaro majburiyatlar bo’yicha haq to’lash uchun valyuta mablag’lari manbasi sifatida zarur. Bir qator sanoat jihatidan rivojlangan mamlakatlar (Yaponiya, Germaniya va boshqalar) uchun savdo balansining aktiv sal'dosi kapitallar eksporti, xorijda ikkinchi iqtisodiyotni barpo etish uchun ishlatiladi.
Passiv savdo balansi keraksiz hisoblanib, mamlakatning jahon xo’jaligidagi o’rni kuchsizligini bildiradi. Bu asosan valyuta tushumi ta?chilligini sezayotgan, rivojlanib borayotgan mamlakatlar uchun hosdir. Sanoat jihatidan rivojlangan mamlakatlar uchun esa bu boshqacha ma'noga ega bo’ladi. Masalan, AQSh savdo balansining kamomadi (1991 yildan boshlab) AQSh bozoriga intellektual tovarlarni ishlab chiqaruvchi Xalqaro raqobatchilarni (harbiy Yevropa, Yaponiya, Tayvan', Janubiy Korea va boshqa mamlakatlar) kirib borishi bilan xarakterlanadi. Bunday xalqaro mehnat taqsimotining shakllanib borishi oqibatida AQSh va jahon miqyosida resurslar nisbatan samaraliroq ishlatiladi. AQSh tashqi savdosining kamomadi yuqorida zikr etilgan hamkor-mamlakatlarning ushbu operatsiyalar bo’yicha aktiv sal'dosida o’z aksini topadi. o’z navbatida, ushbu hamkor-mamlakatlar o’zining valyuta tushumlari hisobiga xorijiy kapital qo’yilmalarni shu jumladan AQShda ham amalga oshiradi.