X to‘xtaboyev kimyo 9

.
A l
2
O
3
.
6SiO
2
), kao lin 
(Al
2
O
3
.
2SiO
2
.
2h
2
O) tarkibiga kiradi.
bKM elementlari: kremniyning fizik xossalari, kimyoviy
xossalari, silitsidlar.
 
Savol va topshiriqlar:
?
1. Kremniy tabiatda qanday holda uchraydi?
2. Kremniy qanday olinadi, qayerlarda ishlatiladi?
3. Kremniyning fizik va kimyoviy xossalarini ayting.
4. Kremniyning kimyoviy xossalarini namoyon qiluvchi
reak siya tenglamalarini yozing.
5. Kaliy silikatning gidroliz reaksiyasi ionli tenglamasini
yozing va silikat kislota xossalarini tushuntiring.
6. Quyidagi o‘zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur
reak siya tenglamalarini yozing:
Si 
→
Mg
2
Si 
→
Sih
4
→
SiO
2 
→
Na 
2
SiO
3
→
h
2
SiO
3 
→
SiO
2
.
5–Kimyo, 9- sinf.
http:eduportal.uz

---

66
14-§. Silikat sanoati 
Shisha, sement, keramika va temir-beton ishlab chiqarish 
korxonalari haqida nimalarni bilasiz?
Tabiiy silikatlar va kremnezem shisha, chinni va fayans,
kera mika buyumlari, qurilish va bog‘lovchi materiallar tayyor-
lashda ishlatiladi.
Angrenda ko‘mir bilan bir qatorda kaolin ham qazib oli-
na di. U silikat sanoati uchun muhim xomashyodir.
0
SIlIKat SaNOatI
Keramika 
(sopol buyumlar)
Shisha ishlab 
chiqarish
Sement ishlab
chiqarish
Shisha. Oddiy oyna yoki boshqa shishalarni kremniy (IV)-
oksid (kvars, qum holida) va kalsiy karbonatni (ohaktosh, mar-
mar holida) natriy karbonat (soda holida) bilan suyuqlantirib 
olinadi:
CaCO
3 
+ SiO
2 
= CaSiO
3 
+ CO
2
→
,
Na
2
CO
3 
+ SiO
2 
= Na
2
SiO
3 
+ CO
2
→
.
hosil bo‘lgan shisha — kalsiy va natriy silikatlarning krem-
niy (IV)-oksid bilan qotishmasidir. Bunday shishaning kimyoviy 
tarkibini taxminan Na
2
O