X to‘xtaboyev kimyo 9

 
3- misol.
FeSO
4 
tuzidan qanday qilib Fe
2
(SO
4
)
3 
tuzini olish 
mumkin? Zarur reaksiya tenglamasini yozing va tenglamani 
oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi ekanligini isbotlang. Teng-
lamani elektron balans ulushi yordamida tenglang. 
 4- misol.
Kaliy permanganatga xlorid kislota ta’sir ettirib 
xlor olinadi. Ushbu reaksiyaning tenglamasini elektron ba-
lans usulda tenglang. 
 
Yechish.
1) reaksiyaning tenglamasini yozib oksidlanish 
darajasi o‘zgargan elementlarni aniqlaymiz.
+7 -1 +2 0
KMnO
4
+ hCl 
→
KCl + MnCl
2
+ Cl
2
+ h
2
O;
2) oksidlanish darajasi o‘zgargan elementlardagi elektronlarni 
o‘zgarishini sxematik asosda yozib olamiz va oksidlovchi, 
qaytaruvchi elementlarni aniqlaymiz.
+7 +5
ē
+2
Mn ------------> Mn | oksidlovchi (qaytarilgan),
-1 -2
ē
0
2Cl ------------> Cl
2
| qaytaruvchi (oksidlangan);
3) elementlarni olgan va bergan elektronlar teng bo‘lishi 
kerak. Buning uchun:
+7 +5
ē
+2
| a | b | c
Mn -----------> Mn 
| 5 | 10:5=2 | 2,
-1 -2
ē
0
2Cl -----------> Cl
2
| 2 | 10:2=5 | 5.
a 
—
oksidlanish darajasi o‘zgargan elementlarni bergan va 
olgan elektronlar soni;
b 
—
olingan va berilgan elektronlar soni uchun umumiy maxraj;
d 
—
koeffitsiyentlar.
Iz
oh: Ikkita marganes har biri beshtadan 10 ta elektron ola-
di, beshta xlor har biri ikkitadan 10 ta elektron beradi;
4) dastlabki tenglamaga topilgan koeffitsiyentlarni qo‘yamiz.
5) tenglamani yuqorida aniqlangan koeffitsiyentlar asosida 
tenglashni yakunlaymiz.
2KMnO
4 
+ 16hCl = 2KCl + 2MnCl
2
+ 5Cl
2
+ 8h
2
O.
http:eduportal.uz

---

158