X. S. Xadjaev, I. A. Bakiyeva, sh sh. Fayziyev makroiqtisodiyot

* * *

2. 
   Mamlakat bolalar trikotajini eksport qiladi. Jahon bozorida uning bir dona uchun narxi 3 AQSh dollari. Mamlakatdagi bu mahsulotga bo’lgan taklif egri chizig’i quyidagi tenglama bilan belgilanadi S = 800 + 200P, talab egri chizig’ining ko’rinishi esa quyidagicha: D = 700 - 200P. Mamlakat hukumati eksport tarifini kiritgandan keyin ichki narx bir donaga 2 AQSh dollarini tashkil etdi. Eksport tarifining quyidagilarga ta’sirini aniqlang:
   

1. 
   iste’molchilarning farovonligiga;
   
2. 
   trikotaj ishlab chiqaruvchilarning daromadlariga (yo’qotishlariga), eksport hajmiga;
   

v) davlat byudjetining daromadlariga;
g) millat farovonligiga.

* * *

3. 
   Mamlakat hukumati shakarga 10% li import tarif kiritish to’g’risida qaror qabul qiladi. Jahon bozorida uning narxi bir tonna uchun 200 AQSh dollari. Mamlakatdagi bu mahsulotga bo’lgan taklif erkin savdo sharoitida 6 mln. t., tarif borligida esa - 8 mln. tonnani tashkil etadi. Ichki iste’mol hajmi erkin savdo sharoitida - 22 mln. tonna, tarif borligida esa - 20 mln. tonnani tashkil etadi. Shunga muvofiq import hajmi erkin savdo sharoitida - 16 mln. tonna, tarif borligida - 12 mln. tonnani tashkil etadi. Import tarifi kiritilishining oqibatlarini aniqlang:
   
   1. 
      Iste’molchilarning yo’qotishlarini;
      
   2. 
      milliy ishlab chiqaruvchilarning yutuqlarini;
      

v) davlat byudjetining daromadlarini;
g) millat farovonligining sof yo’qotishlarini.

* * *

4. 
   Rossiya engil sport samolyotlaridan bir yil ichida 70 dona ishlab chiqaradi. Ulardan 20 donasini iste’mol qilib, 50 donasini eksport qiladi. Erkin savdo sharoitida bir samolyotning narxi - 6000 AQSh dollari. Tarmoqni rag’batlantirish maqsadida hukumat har bir samolyot qiymatidan 15% miqdorida subsidiya ajratadi. Natijada samolyotning ichki narxi 6450 AQSh dollarigacha oshib, eksport narxi esa 5550 AQSh dollarigacha pasayadi. Eksport hajmi 70 dona samolyotgacha ko’payadi. Subsidiyaning kiritilishi ichki ishlab chiqarish, eksport va iste’mol hajmlariga hamda byudjet daromadlariga qanday ta’sir etganligini aniqlang.