Qo‘llanilishiga ko‘ra rezervuar – sovutgich, qizdirish uchun vanna va issiqlik ishlov beruvchi apparatlarga ajratiladi.
Mahsulotni aralashtirish qurilmasiga ko‘ra maxsus maqsadli rezervuarlar parrakli, vintli va maxsus aralashtirgichli bo‘ladi.
Rezervuar – sovutgichlarda sut ikki usul bilan sovutiladi: bevosita sovutish agenti yordamida (bug‘latgichdan foydalanib) yoki oraliq sovuqlik tashuvchi vositasida, ya’ni suvutish qurilmasidagi suv yoki tuzli suv yordamida.
Rezervuar ikki devorli bo‘lib, ichki devor korroziyaga bardoshli po‘latdan qilingan listdan, tashqi devor esa uglerodli po‘latdan tayyorlanadi. Devorlar oralig‘i sovutish muhitini yaratadi.
rasm. Sutni saqlash uchun mo‘ljallangan ochiq rezervuarning umumiy ko‘rinishi:
1 – to‘kish krani; 2 – boshqarish shkafi; 3 – tashlagich; 4 – sut vannasi; 5, 8 – rezervuar qo‘qog‘i; 6 – termometr; 7 – reduktor; 9 – lyuk qo‘qog‘i; 10 – vannadagi sut miqdori aniqlash lineykasi; 11 – izolyasion material; 12 – aralashtirgich; 13 – elektronasos
Sut bilan to‘ldirish va shamollatish uchun mo‘ljallangan lyuklar ‘lasmasssa qo‘qoqlar bilan yo‘iladi. Rezervuarni to‘ldirish uchun mo‘ljallangan lyukga sut oqimini devorga yo‘naltiruvchi tashlagich o‘rnatiladi.
To‘g‘ri burchakli parrak shaklidagi aralashtirgich ichi bo‘sh val orqali reduktrga ulangan. Sovutish agentiningsserkulyasiyasida va rezervuarni yuvishda aralashtirgich avtomatik yoki qo‘l yordamida aylantiriladi.
Sut sovuqlik tashuvchining (suv yoki tuzli suv) majburiyssirkulyasiya hisobiga sovuydi, o‘z navbatida u markazdan qochma nasos yordamida sovutish qurilmasidan rezervuarning devorlar oralig‘iga yuboriladi.
Uzoq pasterizatsiyalash uchun mo‘ljallangan vannalar V1-VD2-11, G6-O‘A-600 va G6- O‘B-1000 sig‘imi 0,35; 0,6 va 1,0 m3 bo‘lib konstruktiv tuzilishiga ko‘ra yuqorida bayon etilgan rezervuardan ko‘p farq qilmaydi (5-rasm). Ushbu vannalarning issiqlik almashinuvchi qobig‘i bug‘ va suv uzatish quvuri bilan ta’minlangan bo‘lib o‘z navbatida bug‘ sutni qizdirish uchun xizmat qilsa, suv sovutish uchun mo‘ljallangan. Vannadagi mahsulotni sovutish uchun burama quvurga (zmeevik) sovuq suv beriladi. Sutni qizdirish va pasterizatsiyalash uchun bug‘ quvur orqali yuborilib issiqlik almashinish qobig‘ida bug‘ tarqatish qurilmasi yordamida taqsimlanadi. Vannadagi mahsulot vintli moslama yordamida aralashtiriladi.
Universal rezervuarlar o‘zining konstruksiyasiga ko‘ra uzoq pasterizatsiyalash uchun mo‘ljallangan vannalardan farq qilmaydi. Universal rezervuar – tank (6-rasm) sut va qaymoqni sovutish uchun, qaymoqni pasterizatsiyalash va saqlab turish uchun, hamda sut va sut mahsulotlarini 5...6°S da saqlash uchun foydalaniladi.
rasm. Sutni pasterizatsiyalash uchun mo‘ljallangan G6-O‘A-600 vannasi:
1 – uzatma; 2 – aralashtirgich; 3 – vanna; 4 – korpus; 5 – suv uchun burama quvur (zmeevik); 6 – kran; 7 – tayanch; 8 – ventil; 9 – bug‘ni tarqatish qurilmasi; 10 – qo‘qoq; 11 – elektromagnitli kla’an
Rezervuar 1 ‘ayvandlangan konstruksiyali vertikalssilindsimon vanna ko‘rinishida bo‘lib, zanglamaydigan po‘lat listdan yoki oziq-ovqatga mo‘ljallangan alyuminiydan tayyorlanadi, hamda po‘latssilindrsimon korpusga joylashtiriladi. Vanna yuqorisida sharnirlar bilan biriktirilgan qo‘qoqlar mavjud. Vanna tubida aralashtirgich 7 mavjud bo‘lib u rezervuarga biriktirilgan elektrodvigatel 6 valiga ulangan.
rasm. Sut va sut mahsulotlari uchun universal rezervuar sxemasi:
1 – rezervuar; 2 – issiqlik izolyasiyasi; 3 – korpus; 4 – qo‘lama; 5, 13 – kranlar; 6 – elektrodvigatel; 7
– aralashtirgich; 8 – to‘kib olish quvuri; 9 – nasos; 10 – barboter; 11 – tayanch-oyoqlar; 12 – sovutgich; 14 – termometr uchun gilza
‘o‘kakli moslama vannani mahsulot bilan to‘lib ketishdan nasosni avtomatik tarzda o‘chirish orqali himoya qiladi. Vanna va korpus orasidagi bo‘shliqda suvli qobiq mavjud bo‘lib unga issiqlik tashuvchi yoki sovutish agentini faolssirkulyasiyalash uchun quvurlar joylashgan. Korpus himoya qo‘lama bilan ta’minlangan bo‘lib ular orasidagi havo bo‘shlig‘i issiqlik izolyasiyalash vazifasini bajaradi.
Suvli qobiq quvurli sovutgichga (zmeevik) 12 keluvchi tuzli suv yordamida sovutiladi. Suvli qobiq haroratini oshirish zarur bo‘lsa barboter 10 orqali bug‘ yuboriladi. Rezervuar ostida markazdan qochma nasos 9 o‘rnatilgan, uning kiruvchi uchi sovuq va issiq suv quvurlariga, chiqish uchi esa suvni haydash quvuriga ulangan.
Rezervuarni o‘rnatishda uni shunday rostlash lozimki aralashtirgich o‘qi to‘g‘ri gorizontal holatda bo‘lishi lozim. Buning uchun rezervuarning ichki tomonida ikki nuqtada shoqul o‘rnatiladi va ularning muvozanati rostlanuvchi tayanch oyoqlar 11 yordamida o‘zgartiriladi. So‘ngra idishga sut, suv, bug‘ va tuzli suv uchun quvurlar biriktiriladi.
Nazorat savollari
Sutni flyagalarda sovutish qay tertibda amalga oshiriladi? Sutni saqlash rezervuarlari deganda nimani tushunasiz?
Sutni tashish ishlari qay tertibda amalga oshiriladi?
21-ma’ruza: Don va donli ekin mahsulotlarini saqlash omborlari
Reja:
Don urugining tuzilishi va kimeviy tarkibi.
Don uyumlarini saqlash tartibi va usullari.
Don omborxonalarining tasnifi va asosiy ko‘rsatkichlari
Adabiyotlar: 2. 3. 4. 5. 6. 8. 9
Do'stlaringiz bilan baham: |