Vodorod haqida tuushuncha Gazlarni tekshirish

Gaz qonunlari

1.Boyl-Mariot qonuni.
Doimiy haroratda ma’lum miqdor gazning bosimi uning hajmiga teskari proportsional.
T = const P_1*V₁ = P_2*V₂ P₁/P₂ = V₂/V₁
2.Gey-Lyussak qonuni.
O’zgarmas bosimda gazning hajmi uning mutloq haroratiga to’g’ri proportsional.
P = const V/T = const.
3.Sharl qonuni. O’zgarmas hajmda gazning bosimi uning mutloq
haroratiga to’g’ri proportsional.
V = const P/T = const.
Bu uchchala qonunni birlashtirilsa, gazlarning holat tenglamasi
kelib chiqadi:
P_1*V₁/T₁= P_2*V₂/T₂
P ₁ , V ₁ , T₁ - ma’lum miqdor gazning bosimi, hajmi, harorati.
P ₂, V₂, T₂ – shu gazning boshqa sharoutdagi bosimi,hajmi va harorati.
Agar shu gazning normal sharoitdagi bosimi, hajmi, harorati hisobga olinsa
P_o*V_o/T_o=R
R- nisbat ma’lum miqdor gaz uchun o’zgarmas qiymatdir.
Agar bu nisbat 1 mol modda uchun olinsa, uni gaz doimiysi deyiladi.
P_o= 101,325 kPa, T_o=273 T, V_o=22,4 l
bo’lsa bu qiymat 8,31 J/molga teng.
1961 y.da atomning massa birligi qabul qilingan.(m.a.b.). Ba’zan bu tushuncha atomning uglerod birligi deyiladi(a.u.b.) Atomning uglerod birligida ifodalangan massasi atom massa deyiladi.Bunda barcha hisoblashlar uglerodning ¹²₆Cizotopiga nisbatan olib boriladi.Shunday o’lchovga ko’ra kislorodning nisbiy atom massasi 15,9994 ga vodorodning nisbiy atom massasi 1,0079 a.u.b. ga teng.
12 g uglerodning ¹²₆C izotopida qancha molekulalar,atomlar,ionlar,elektronlar va bosqa struktura birliklari bo’lgan modda miqdori mol deyiladi.
Mol tushunchasi nimaga nisbatan qo’llanishiga qarab turli birliklarga ega bo’lishi mumkin: mol atomlar(Cl), mol ionlar(Cl^-),mol molekula(Cl₂), ularning massalari mos ravishda 35,5 g; 35,5 g;71 g.
1 mol modda tarkibidagi struktura birliklari soni yuqori aniqlikda hisoblangan. Bu son Avogadro soni deyiladi va uning qiymati 6,02_*10²³ ga teng.
1 mol moddaning massasi molyar massa deyilib,har qanday modda uchun bu qiymat moddalarning molekulyar massasiga teng.