«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Sabablari.
Kasallik uzoq muddat bir xil oziqlantirish oqibatida 
kelib chiqadi. Buzoqlarning kasallanishi ularni sun’iy sut bilan boqishga 
barvaqt o’tkazilishi oqibatida kuzatiladi. Riboflavinning endogen 
yetishmovchiligi hayvonlarda surunkali gepatit, gepatozlar, jigar sirrozi, 
hazm 
faoliyatining 
buzilishi, 
oshqozon-ichaklar 
mikroflorasi 

---

140 
faoliyatining 
pasayishiga 
sabab 
bo’ladigan 
antibiotiklar, 
sulfanilamidlarning og’iz orqali qo’llanilishi hamda ichaklarda 
gelmintlarning bo’lishi oqibatida kuzatiladi. Riboflavinning faolligi 
uning antivitamini - galaktoflavin, 6-metilflavin va boshqalar ta’sirida 
ham pasayadi. 
Rivojlanishi.
Riboflavin (o’sishni rag’batlantiruvchi omil) 
ichaklarda so’rilib, jigarda to’planadi, fosforlanish jarayonida fosfor 
kislotasi efiriga aylangandan keyin faol shaklga o’tadi. Bu jarayon 
asosan ichaklarda va qisman jigarda va buyraklarda amalga oshadi. 
Shuning uchun og’iz orqali qabo’l qilingan riboflavinning faolligi vena 
orqali yoki muskul orasiga yuborilgan riboflavinga nisbatan yuqori 
bo’ladi. 
Riboflavinning 
yetishmovchiligi 
oqibatida 
flavoproteid 
fermentlarining sintezi pasayadi va oqsillar, uglevodlar, lipidlar va 
boshqa moddalar almashinuvi izdan chiqadi. Siydik bilan triptofan, 
gistidin, treanin va boshqv aminokislotalarning chiqarilishi kuchayadi, 
organizmda markaziy azot balansi rivojlanib, ariqlash, o’sishdan qolish, 
junlarning tushib ketishi, organizmda pirouzum, sut va boshqa 
kislotalarning to’planib qolishi, asab tizimi, yurak, ko’rish va boshqa 
a’zolar funksiyalarining izdan chiqishi kuzatiladi. 
Belgilari.
B
12 
gipovitaminozning 
umumiy 
belgilari: 
mahsuldorlikning pasayishi, o’sishning sekinlashishi, oziqalar sarfining 
ortishi hisoblanadi. Junlarning tushib ketishi, ayniqsa ko’z atrofida, bel 
sohasida qayd etiladi, dermatit, yaralarning bitishining sekinlashishi 
yoki tez bitmaydigan yaralar paydo bo’lishi mumkin. Lablar va og’iz 
chetlarida yorilishlar bilan kechadigan stomatit rivojlanadi. Og’iz va til 
shilliq pardasida giperemiya, qovoqlarning shishi, sulak oqishining 
kuchayishi, 
kon’yuktivit, 
yorug’likdan 
qo’rqish, 
keyinchalik 
shoxpardaning vaskulyarizasiyasi va keratit rivojlanadi. 
Shuningdek, asab tizimi funksiyalarining izdan chiqishi, ataksiya, 
muskullar tonusining pasayishi, giperkineziya, orqa oyoqlarning yarim 
falaji yoki falaji kuzatiladi. Ona hayvonlarda kuyikishning kechikishi, 
qisir qolish, ona cho’chqalarda otalanish darajasining pasayishi, 
embrional o’limning ko’payishi, muddatidan 14-16 kun erta tug’ish, 
buzoqlarda tanglay, til va lablarning qizarishi, kuchli sulak ajralishi, 
ko’zdan yosh oqishi, qorinning pastki qismida terining yallig’lanishi, 
junlarning hurpayishi, orqa oyoqlar va qorin sohasi terisi junlarining 
simmetrik tarzda tushishi xarakterli bo’ladi.
Kasal 
Hayvonlar 
qonidagi 
riboflavinning 
miqdori 
8-16 

---

141 
mkg/100ml.dan kam bo’ladi. 
Tashxis
patologoanatomik o’zgarishlar, oziqalar tarkibidagi 
riboflavin miqdorini aniqlash, uning preparatlarini qo’llashning 
terapevtik samaradorligi ko’rsatgichlari asosida qo’yiladi.