Vazirligi toshkent farmatsevtika

Funksional guruxlar tahliliga xos reaksiyalarning harakteristikasi.

Birikmalar guruxi	Reaktivlar	Reaksiya natijasi (cho‘kma yoki rang)
Spirtlar	^K2^CrO7 ^+^H2^SO4	Ko‘k rang
Aldegidlar	2,4 – dinitro fenilgidrazin	Sariq cho‘kma
Galogenlar xosilasi	^AgNO3 ^spirtdagi^eritmasi	Oq cho‘kma
Efirlar	Temir gidroksomati	Qizil rang

Guruxiy tahlil reagentlarini qo‘llab xromotografik kolonkadan chiqayotgan ma’lum bir sinf birikmalariga kiruvchi moddalarni aniqlash mumkin. Oxirgi yillarda GSX usulida modda taxlili IK, UB-spektrometriya, mass-spektrometriya usullari bilan birgalikda qo‘llanilmoqda. Uch asbobni-xromatograf, IK-spektrometr va mass-spektrometr kombinatsiyasi barcha qo‘shilmalarni aniqlash imkoniyatini beradi.

Miqdoriy tahlili. Xromatogrammani miqdoriy interpretatsiyasi xromatografik tahlilning muxim qismi hisoblanadi.

Miqdoriy gaz-xromatografik tahlil usuli yordamida quyidagi aniqlash operatsiyalarini bajarish mumkin:

1. 
   aralashmaning bir, bir necha yoki barcha tarkibiy qismlarini aniqlash, bu masalalar ko‘p tarkibli dori shakllarini (tabletkalar, aralashmalar), ingredientlarini miqdoriy aniqlashda, uning sintezida asosiy moddani xosil bo‘lishini aniqlashda xal qiluvchi axamiyatga ega.
   
2. 
   ayrim moddalar va turli muxitlardagi kichik qo‘shilmalar tarkibini aniqlashda (masalan: xavodagi mayda aralashmalar
   

miqdorini aniqlashda, organizm suyuqliklarida, dori moddalari metobolitlarini aniqlashda) farmakokinetika, farmokodinamika qonuniyatlarini hal qilishda.

3. 
   Aralashmaning ja’mi tarkibini aniqlashda (masalan: o‘simliklardagi alkaloidlarning umumiy miqdorini aniqlash).
   

GSX dagi miqdoriy taxlil xromatogrammadagi aralashmaning har bir tarkibiy qismi cho‘qqilarining balandligi va yuzasi, uni tashkil etuvchining o‘rganilayotgan aralashmadagi konsentratsiyasiga to‘g‘ri proporsionalligiga asoslangan.

1.