Вазирлиги тошкент давлат миллий рақс ва хореография олий

turishlarini ta'kidlamoqdalar. 
SAHNA SAN'ATI 
Usluban xilma-xil, ko'p tarmoqli fransuz teatri hayotida ikki xil g'oyaviy-badiiy yo'nalish 
yaqqol ko'zga tashlanadi: biri-ijtimoiy teran, xalqchil demokratik ijodiy yo'nalish bo'lsa, 

---

97 
ikkinchisi — «ko'ngil ochar* tijorat teatri tarmog'idir. Tijorat teatrida barcha omilu choralar 
puldorlar ko'nglini ovlash hamda Parij teatr shou-lariga o'ch sayyohlarni hayratga solishga 
qaratilgan. 
Milliy sahna an'analarining davomchilari bo'lmish «Komedi Fransez* teatri, atoqli aktyor 
va sahna arboblari Jan Lui Barro va Andre Barsak boshliq jamoalar beqaror «xiyobon» tijorat 
teatrlari qarshisida o'z san'atining teran insonparvarlik ruhi va badiiy yuk-sakligi bilan ajralib 
turadilar. 
«Komedi Fransez* teatri san'ati Molyer av Rasin an'analarining bevosita davomchilari 
san'atidir. Bu teatr san'atida asrlar davomida sayqal topib, teranlik kasb etgan sahna uslubi 
hamon ya-shashda davom etib keladi. Bu teran psixologik haqiqat bilan o'yin poeziyasi 
mushtarakligiga asoslangan o'ziga xos fransuz milliy uslubi edi. Bu uslub belgilarini endilikda 
teatrdan tashqari sarhadlarda ham darhol payqay oladilar. 
Jan Lui Barro 
(1910—1994) 1958—1968-yillar davomida Parikning nufuzli teatrlaridan 
«Odeon» teatrini boshqarib, fransuz sahna san'atida alohida mavqega ega bo'lib keldi. 
Barro «Komedi Fransez* teatri maktabini o'tab, 1940-yili shu teatrda halovatsiz, mard va 
jo'shqin Hamlet obrazini yaratdi. U mumtoz dramaturgiya, zamonaviy milliy va xorijiy 
psixologik drama tabiatini chuqur his etuvchi aktyor edi. Molyerning «Ska-penning nayranglari* 
komediyasidagi Skapen talqinida uning topqir, serg'ayrat, qalban beg'ubor badkirdorlarni 
masxaralashga ustasi farang kishi tarzida namoyon bo'lgan edi. 
Barro rejissura ustasi, san'atda haqiqat izlovchi teatr shoiri bo'lib qoldi. U teatrni 
«insoniylik timsoli» deb atadi va bir munaqqidning ta'biri bilan aytganda, bani basharga inson 
haqida ochiq, vijdoniy so'zlarni aytish uchun intildi. 
Jan Vilar 
(1912—1971) fransuz sahna madaniyatining ko'rkli teatrlaridan «Milliy Xalq 
teatri* (TNR) ga 1951—1963-yillar davomida rahbarlik qilib, haqiqiy ommabop san'at uchun 
kurash olib bordi. U 2700 o'rinli Sheyo saroyi sahnasida badiiy ko'rkam, ulug'vor teatr 
tomoshalarini yaratdiki, bu xalqni teatrga yaqinlashti-rishda fransuz sahnasi tarixida 
favqulodda yangi voqelik edi. Vilar-ning bu boradagi izlanishlari Avinon festivallaridan 
boshlangan edi. 
1947-yili Provans Avinon shahrida Vilar boshchiligida «Fran-suz drama san'atining 
birinchi festivals o'tkazilib, ushbu festival o'sha chog'dan har yili yoz kezlari «Avinon festivals 
nomi bilan xalqaro miqyosda o'tkaziladigan bo'lib qoldi. Vilar o'z teatriga J. Filip, Daniel 
Sorano, Mariya Kazares kabi iste'dodli aktyorlarni jalb etgan edi. 
Jerar Filip 
(1922—1959) qahramonona romantik ruhdagi ak-tyor bo'lib, u Kornelning «Sid» 
asaridagi Rodrigo rolini Fransi-yaning buyuk kelajagi, shon-shavkati deya kurashgan siymo 
tarzida talqin etdi. Uning Rodrigosi Sheyo saroyi sahnasida qaynab jo'shgan holda paydo bo'lar 
ekan, tomoshabinlar olqishlar bilan kutib olardi. Jerar Filipning yana bir qahramoni qalbi 
jo'shqin vatanparvar, hayolparast gamburg shaxzodasi (Kleystning «Gam-burglik shahzoda») 
bo'ldi. 
Jan Vilar «Milliy Xalq teatri»da Sofoklning «Antigona», Brextning «Aitur Uining 
martabasi* (Vilaming o'zi Artur Uini o'ynagan), Gyugoning «Мапуа Tyudor», Molyeming «Don