Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Berilgan holatnishakllantirish usullari Ular buyurtmachining maqsadlari, talablari va shartlaridan kelib chiqqan holda barcha tarkibiy qismlar va elementlami nazariy jihatdan asoslaydi. Loyihachilaming ish vositalarini namoyon etuvchi ushbu usullarga quyidagilarkiradi:

• 
  boshqaruv jarayonlarini modellashtirish;
  
• 
  tarkibiy loyihalashtirish;
  
• 
  dekompozitsiyalash;
  
• 
  axborot oqimlarining tahlili.
  

Boshqaruvjarayonini modellashtirish usullari Loyihalashtirish obyektini o‘rganish jarayonlarida iqtisodiy-tashkiliy va axborotli-mantiqiy modellar quriladi, ular obyektning vazifalari, tarkibi va resurslarini o‘z ichiga oladi. Ular xo‘jalik va boshqaruv munosabatlari, hamda ular bilan bog‘liq axborot oqimlarini o‘z ichiga oladi. Shuningdek moddiy va axborot jarayonlarining kombinatsiyasini namoyon etib, obyektni tashkil qilish darajasini oshirishga ko‘maklashadi.
Axborotli-mantiqiy modellar boshqaruvning idoralari va sohalari, hal qilinayotgan vazifalaming majmualari va xo'jalik vazifalari bilan yaxlitlikdagi ayrim vazifalar o‘rtasidagi axborotli aloqalar haqida kerakli ma’lumotlarga ega bo‘ladi.
Tarkibiy (modelli) loyihalashtirish usuli aniq chegaralangan bloklar (modellar)ning loyihasini ishlab chiqishga imkon beradi, ular o‘rtasida kiruvchi va chiquvchi axborotlar vositasida aloqalar o‘matiladi hamda ular bo‘ysunishlarining ierarxiyasi ko‘rsatiladi. Vazifalaming yirik majmualarini majmuachalarga bo‘lish va bog‘lanishlaming barcha bo‘g‘inchalarini aniq belgilash ushbu usulni qo‘llash shartlaridandir. Tarkibiy loyihalashtirish usuli vazifalaming butun majmuasini ko‘zga ko‘rinadigan va tahlil qilinishi mumkin bo‘lgan majmualarga ajratishga imkon beradi.
Modellarni dekompozitsiyalash usuli vazifalaming majmualarini yanada alohida vazifalarga, ko'rsatkichlarga bo‘lishni ko‘zda tutadi. Vazifalaming butun yig‘indisini «yuqoridan pastga» tamoyili bo‘yicha bo‘lishga yondashish




484


15 - bob. Iqtisodiy axborot tizimlari va texnologiyalarini ishlab chiqish asoslari


asosiy tashkiliy-texnik qarorlami ishlab chiqish, kerak bo'lganda ularga o‘zgartirishlar kiritish hamda loyihalashtirishda xo‘jalik va tashkiliy-boshqaruv maqsadi ko‘rsatmalami aniq vazifalar va ko‘rsatkichlar bilan bog‘lash uchun ayniqsa qulaydir.