Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Misol 1. Quyidagi formula asosida V kattalikning qiymatini hisoblash algoritmini so'zlar asosida keltiring.
b = 2>
/ = I
Natijaviy summani quyidagi ko'rinishda berish mumkin:
B = a, + a, + a, + a. + . . . + a
1 2 ? 4 ii
B = B + a..
Yechimi.

1. 
   V kattalikni nolga teng deb olish kerak. Ikkinchi bosqichga o‘ting.
   
2. 
   i -ni birga teng deb olish kerak. Uchinchi bosqichga o‘ting.
   
3. 
   V-ni V qo'shilgan ai deb olish kerak. To'rtinchi bosqichga o‘ting.
   
4. 
   i-ni N -ga teng yoki kattaligini tekshiring. Agar ha bo‘lsa 6-chi bosqichga o‘tish kerak, aks holda beshinchi bosqichga o‘ting.
   
5. 
   i -ni bittaga oshirish kerak. Uchinchi bosqichga o'ting.
   
6. 
   Hisoblash jarayonini to'xtating.
   

Algoritmni so‘z bilan izohlashning kamchiligi bo'lib hisoblashlar jarayonini yaqqol qilib taqdim eta olinmaslik hisoblanadi. Lekin, ushbu usul bilan algoritmlarni qismlarga ajratishni xohlagan darajada amalga oshirish mumkin.
Algoritmlarni yozishning operatorlar chizmasi. Operatorlar chizmasi - bu hisoblash jarayonlari ayrim avtonom bosqichlari mazmunini izohlashning operatorlar yordamida algoritmini taqdim etishdir.
Operator - kompyuter dasturi bajárilayotganda ma’lum bir harakatlami amalga oshirish bo'yicha ko'rsatma beradi.
Masalani yechishning hisoblash chizmasida belgilab berilgan algoritmning mustaqil bosqichlari o'zining ahamiyatliliga ko‘ra turlicha bo'ladi. Ulaming har biri maxsus operator bilan belgilanadi. Operatorlar chizmalarda maxsus simvollar bilan belgilanadi. Misol uchun:

296 10 - bob. Algoritmlashtirish asoslari V - birlamchi ma’lumotlami kiritish; A - arifrnetik operator; P - printerda chop etish operatori; R - mantiqiy operator; R - ishni to'xtatish operatori. Chizmada ketma-ket kelishi tartibiga binoan operatorlar indeks-raqamlar bilan belgilanadi. Bir operatordan ikkinchi operatorga boshqaruvni uzatish, agar u operatorning o‘ng tomonida turmagan bo‘lsa strelka bilan belgilanadi. Chap tomonda turgan operatordan o‘ng tomondagi operatorga boshqaruvni uzatish ko'rsatilmagan bo'lsa, unda o‘ng tomonga nuqta-vergul qo'yiladi.