Vazirlar mahkamasi huzuridagi toshkent islom universiteti xodjayeva m. S

Protsessorning takt chastotasi 
 
Protsessor komanda sistemasida sodda va murakkab ko'rsatmalar mavjud. 
Murakkab ko'rsatmalarni bajarish katta vaqt talab qiladi. Ko'rsatmalarning 
bajarish vaqti taktlarda o'lchanadi. Baytlarni surish komandalari ham bor. Bir 
sekund ichida prosessor bajarishi mumkin bo'lgan ko'rsatmalar soni, takt 
chastotasiga bog'liq. Uning o'lchov birligi Megagers bo'lib (MGs) – bir 
megagers –1 sekund ichida million taktdir. 100MGs- 1 sekunddagi 100 (yuz) 
megagers taktdir. Protsessorning takt chastotasi qancha yuqori bo'lsa, u 
shuncha tez ishlaydi. Protsessor operativ xotira bilan adresli shina orqali 
(simlar to'plami) bog'langan va boshlang'ich ma'lumotlarni berilganlar shinasi 
orqali qabul qiladi. Qabul qilinganlarni o'z yacheykasiga joylashtiradi va buni 
Процессор 
Адресга 
мылжалланган
регистр 
Умумий 
регистр 
Хотира 
1 
2 
3 
. 
. 
. 
32 
1
2 
3 
. 
. 
. 
. 
32
1 2 3 … . . . . 64 
1 2 3 64
6464 

---

15 
registrlar deb ataladi. Registrning o'lchami (bit)larda protsessorlarning 
razryadliligini aniqlaydi. Demak, razryad qancha yuqori bo'lsa, protsessor 
shuncha yaxshi ishlaydi. Protsessor ko'rsatmalarni programmalardan oladi, 
ular berilganlar singari ishlash jarayonida operativ xotirada joylashgan bo'ladi. 
Har bir ko'rsatma bir necha taktlarda bajariladi. Vaqt mobaynida bajarilgan 
taktlar soni, protsessorning taktli chastotasi deyiladi. Protsessorning 
razryadliligiga va uning taktli chastotasiga bog'liq. 
Mavzu bo'yicha savollar 
1.
Prosessorning vazifasi nimadan iborat?
2.
Berilganlar shinasining vazifasi qanday? 
3.
Takt chastotasb nimaga bog'liq?