Vazirlar mahkamasi huzuridagi toshkent islom universiteti xodjayeva m. S

Yuklovchi va bog’lovchi programmalar. 
Yuklagich- bu tizim programmasi bo’lib, u ob’ekt programmani mashina 
xotirasiga yuklash vazifasini amalga oshiradi. Aksariyat yuklagichlar bundan 
tashqari ko’chirish va bog’ashlarni ham amalga oshiradi. Odatda bog’lash 
funktsiyasi yuklash va ko’chirish vazifalaridan ajratiladi. Bog’lash- bog’lash 
programmasi (bog’lash tahriri) orqali, ko’chirish va yuklash - yuklagich orqali 
bajariladi.

---

25 
Translyatorlar (assembler va komilyatorlar) har bir konkret tizimda biror 
standart shakldagi ob’ekt kodlarni yaratadilar. Shu sababli yuklagich va bog’lash 
programmalari uchun programma matni qaysi tilda yozilgan bo’lishi ahamiyatsiz.
Bu ma’ruzada yuklagichning asosiy vazifalaridan biri bo’lgan ob’ekt 
programmani operativ xotiraga yozish va uning bajariluvchi birinchi adresiga 
boshqaruvni uzatishni ko’rib chiqamiz. Yuklagichlar ikki turga bo’linadi: 
absolyut va bog’lovchi yuklagichlar.
 
Ob’ekt programmada translyatsiya qilingan komandalar berilganlar qiymati va 
ular joylashitshi kerak bo’lgan adreslar beriladi. Asosan 3 ta protsess bo’ladi: 

yuklash 

ko’chirish 

bog’lash 
Ko’p sistemalarda ko’chirish va bog’lash ham birgalikda ta’minlanadi. 
Yuklovchi va bog’lovchi programmalarning jarayoni bilan tanishamiz. 
Yuklovchi programmaning asosiy vazifasi: ob’ekt programmani OZU ga 
joylashtirish va boshqarishni bir bajariladigan komandaga uzatish. Absolyut 
programmani joylashtirish quyidagicha bo’ladi: 
Adres x-bo’sh joy 
00
xx. . . . . . . . . . . . .xx 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
0FF0 xx.. . . . . . . . . . . . .xx 
1000 14103348 20390010 36281030 30101548 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 4600003 
1030
xx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx . . . xx 
. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
2030 xx . . . . . . . . . . . . .. . . . . .xx041030 001030E0 
. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2070 20103628 20644000 005xxxx xx . . . xx 
Yuklovchi programmaning algoritmi quyidagicha: 
Begin 
Sarlavha yozuvini o’qish 
Programmaning nomi va uzunligini tekshirish
Programma tanasining 1-yozuvini o’qish 
While yozuv tipi < > 'E’ do 
Begin 
Ob’ekt kodini OZU ning berilgan joyiga yozish
Ob’ekt programmaning yozuvini o’qish 
End 
Oxirgi yozuvda ko’rsatilgan adres bo’yicha boshqarishni uzatish 
End