Вапаев Рустамнинг

Франсия таълим тизими
Машғулотнинг бошланиш yoshi: 6 ёш
Таълим босқичлари:
Бошланғич мактаб: 6-11 ёш;
Коллеж (11-15 ёшда);
Лицей (16-18 ёш).
Олий таълим: давлат университетларида бепул
Ёш франсузлар 6 yoshida ўқишни бошлашади, аксарияти еса давлат мактабларида ўқишга боради-хусусий таълим муассасаларининг улуши 17% дан ошмайди. 15 yoshida ўсмирлар миллий ду Бревет дипломини олиш учун имтиҳон топширишади. Ундан муваффақиятли ўтган ўқувчиларгина лицейга бориб, қолганлари ўрта мактаб битирув гувоҳномасини оладилар ва ишга жойлаша оладилар.
Франция университетларида таълим бепул, ташкилий тўловлари ташқари. Улар маҳаллий ва халқаро талабалар томонидан тенг тўланади. Миқдори, одатда, бир неча юз евро ошмайди. Бошқа мамлакатлардан келган талабалар, шунингдек, маҳаллий кишилар билан тенг ижтимоий фойда олиш, масалан, transport харажатлари ва ижара уй-жой учун компенсация.
Олий ўқув юртларидан ташқари Франсияда олий мактаблар тизими ҳам мавжуд бўлиб, унда ҳам нуфузли таълим тез-тез бериб турилади.
Чет еллик Францияда университетга кириш жуда осон, аммо олий мактабга кириш тартиби анча қийин бўлади.
Францияда хусусий университетлар инглиз тилида таълим билан кўп дастурлар таклиф, лекин уларда таълим тўлиқ тўланади, ва шунинг учун анча қиммат француз давлат университети нисбатан.

6. Шахсга йуналтирилган технологиялар ва уларнинг тавсифи
Мактаб таълим тизимини ривожлантиришнинг етакчи стратегик йўналиши
дунёда бугунги кунда шахсга йўналтирилган таълим.
Шахс йўналтирилган таълим очиб ўрганиш сифатида тушунилади
талаба - мавзунинг ўзига хос хусусиятлари, ўзлигини ва ўзлигини танийди
- боланинг субектив тажрибаси қиймат, асосланган педагогик таъсир қуради
талабанинг субектив тажрибаси тўғрисида.
Шахсга йўналтирилган таълим чуқур илдизларга ега. Интилганга интилиш
инсоннинг юксаклиги, ундаги инсон моҳиятининг енг тўлиқ тимсоли
қадим замонларга бориб тақалади. Протагоралар ҳам: "ҳамма нарсанинг ўлчови инсондир."
Совет даврида шахсни ҳар томонлама баркамол ривожлантириш ғояси ҳам еълон қилинди даври. Инсон асосий қадрият деб еълон қилинади. "Ҳамма нарса инсон учун, ҳамма нарса яхшилик учун инсон."
Шахсга йўналтирилган таълим-бу ерда ўрганишнинг бир тури
боланинг шахси, унинг кимлиги, ўз-ўзини қадрлаши биринчи ўринга қўйилади, ҳар бирининг субектив тажрибаси биринчи нозил, ва кейин таълим мазмуни билан келишилган. Бўлса, унда анъанавий таълим фалсафаси тараққиётнинг ижтимоий-педагогик моделлари шахслар ташқи белгиланган нақш, билиш стандартлари шаклида тасвирланган еди (билиш фаолияти), сўнгра шахсга йўналтирилган таълим тушумлари ўқувчининг субектив тажрибасининг ўзига хослигини тан олиш ўзи муҳим манба сифатида
individual ҳаёт фаолияти, хусусан, билишда намоён бўлади. Шундай қилиб,
таълимда фақат интериоризация емаслиги еътироф етилади берилганларнинг
боланинг педагогик таъсирлари, лекин берилган ва субектив тажрибанинг" учрашуви", бир тури иккинчисини" ўстириш", уни бойитиш, ошириш, ўзгартириш, бўлган individual ривожланишнинг "векторини" ташкил қилади. Талабанинг асосий деб тан олиниши бутун таълим-тарбия жараёнининг амалдаги қомуси-шахсга йўналтирилган педагогикадир.
Таълим жараёнини лойиҳалашда тан олишдан келиб чиқиш керак иккита тенг манба: таълим ва ўқитиш. Иккинчиси фақат бир емас собиқ лотин, лекин мустақил, шахсан муҳим, ва шунинг учун жуда шахс ривожланишининг самарали манбаи.
Шундай қилиб, анъанавий тарзда таълим-тарбия жараёни таълим-тарбия деб таърифланиб, унинг асосий таркибий қисмлари таълим ва тарбия еди.
Барча саъй-ҳаракатлар иккинчисини ташкил етишга қаратилган еди, чунки у боланинг фақат махсус ташкил етилган педагогик таъсир остида ривожланади таъсирлар. Билимларнинг тўлиқ ўзлаштирилишини таъминлайдиган ўрганиш, шакллари ўқув фаолияти ва шу билан бевосита ақлий ривожланишга таъсир, ривожланиш ўрганишдир.
Шахсга йўналтирилган таълим тизимини қуриш тамойиллари
Ушбу тизимни қуриш тамойиллари ҳар томонлама ривожлантиришга қаратилган жисмоний шахс. Мактаб ўз олдига шахсий ривожланиш мақсадини қўймаган деб бўлмайди.
Аксинча, бу мақсад доимий равишда ҳар томонлама баркамол вазифа деб еълон қилинди шахснинг ривожланиши. Ушбу ривожланишнинг ижтимоий-педагогик моделлари мавжуд еди, улар улар ўзлаштирилиши зарур бўлган ижтимоий-маданий нақшлар шаклида тасвирланди.
Шахс бу намуналарнинг ташувчиси сифатида, уларнинг мазмунининг експонентаси сифатида тушунилган.
Иккинчиси жамиятда ҳукмрон бўлган мафкура томонидан белгиланди.
Шахсга йўналтирилган педагогика, таълим-тарбия жараёнини қуриш,
асосан ташқи таъсирларнинг етакчи ролини тан олишдан (аниқлашдан) давом етди (ўқитувчи, жамоа, гуруҳнинг ўрни) емас, балки шахснинг ўз-ўзини ривожлантириши. Шунга мос дидактик моделлар ишлаб чиқилди,
бу орқали таълимга individual ёндашув амалга оширилди. Бу еди
асосан ўқувчиларни кучли, ўрта, кучсизларга бўлишга; педагогикага
даражасига кўра ўқув материалини махсус ташкил етиш орқали тузатиш унинг мақсад мураккаблиги, ушбу материални ўзлаштириш талаблари даражаси (дастурлаштирилган, муаммоли таълим).
Бундай individual ёндашув доирасида субъект дифференциация амалга оширилди, бу еса, фақат битта ижтимоий institut томонидан талаб қилинадиган еди - университетлар. Инсон ҳаётининг бошқа барча соҳаларида бундай фарқланиш йўқ муҳим аҳамиятга ега еди. Ўрта мактаб асосан олий таълим учун тайёрланган ва бу ижтимоий буюртмани субъектив фарқланиш орқали бажарди, манави фарқлаш (оила билан боғлиқ individual фарқлар
анъаналари, турмуш тарзи, динга муносабати) ва психологик моделлари текисланди.
Ўқитиш когнитив (интелектуал)ривожлантирувчи вазифасига бўйсундирилди биринчи навбатда типик ҳисобланган қобилиятлар (рефлексия, режалаштириш, мақсад-белгилаш) емас, балки individual қобилият. Ривожланиш воситаси ушбу қобилиятлар ўқув фаолияти ҳисобланиб, улар" маълумотнома " сифатида қурилади уларнинг меъёрий мазмуни ва тузилиши.
Individual қобилиятлар ўрганувчанлик орқали "Кўрилди" , билимларни ўзлаштира олиш қобилияти сифатида белгиланган. Билимлар тизимларга (назарий типга кўра) қанчалик яхши ташкил етилган бўлса, шу олий ўқув қобилияти еди. Мазмунига қараб, махсус қурилиш ўқув материали, ўрганувчанлик шу тариқа унча кўп бўлмаган деб ҳисобланар еди individual, лекин шахснинг типик хусусияти сифатида (назариётчилар, емпирикистлар,
кўргазмали-образли оғзаки-мантиқий тафаккур егалари ва бошқалар.). Барча билан кўриниб турган фарқ, бу моделлар қуйидагилар билан бирлаштирилган:
таълим орқасида асосий манбани аниқлаш
шахс ривожланишининг (детерминантлари) ;
олдиндан белгиланган (режалаштирилган)шахсни шакллантириш
фазилатлар, хусусиятлар, қобилият ("мен истаган йўл бўл");
понимание ривожлантириш тушуниш (ёш, individual) қандай қуриш учун
билим, кўникма, малакалар (уларнинг ҳажмини ошириш, мазмунини мураккаблаштириш) ва
тушунчалар, идеаллар кўринишидаги ижтимоий аҳамиятли меъёрларни ўзлаштириш,
хатти нақшлари;
одатий шахс хусусиятларини аниқлаш ва ишлаб чиқиш маҳсулот сифатида
ижтимоий-маданий муҳит ("жамоавий мавзу");
определение таълим таъсирларини ассимиляция қилиш (Интернализация) механизмини аниқлаш шахс ривожланишининг асосий манбаи сифатида.
Айни пайтда, тушуниш ва ташкил етиш учун бир хил ёндашув шахсга йўналтирилган таълим ишлаб чиқилмоқда. Тан олинишига асосланади
индивидуаллик, ўзлик, ҳар бир инсоннинг ўз-ўзини ҳурмат қилиш, унинг ривожланиши емас "жамоа субъекти" сифатида, аввало, ўзига ато етилган шахс сифатида ноёб субъектив тажриба Шахсга йўналтирилган таълим тизимини амалга ошириш ўзгаришларни талаб қилади педагогикада "векторлар": меъёрий қурилган жараён сифатида ўрганишдан (ва бунда
Sensation қатъий тартибга солинган) нинг individual фаолияти сифатида ўрганишга талаба, уни коррексиялаш ва педагогик қўллаб-қувватлаш.
Таълим жуда кўп ривожланиш векторини ўрнатмайди, чунки у барча нарсаларни яратади бунинг учун зарур шароитлар. Бу ўқув вазифасини сезиларли даражада ўзгартиради. Унинг вазифаси емас, балки ҳар бир kishi учун руҳий ривожланиш умумий, ягона ва мажбурий чизиқ режалаштириш, лекин ҳар бир ўқувчига ўз билим тажрибасини ҳисобга олган ҳолда ёрдам бериш учун унинг individual қобилиятини яхшилаш, шахс сифатида ривожлантириш. Бунда cасе, ўрганишнинг дастлабки дақиқалари унинг якуний мақсадларини амалга ошириш емас (режалаштирилган натижалар), лекин ҳар бир individual билим имкониятларини ошкор талаба ва уларни қондириш учун зарур бўлган педагогик шарт-шароитларни аниқлаш.
Ўқувчининг қобилиятини ривожлантириш-шахсга йўналтирилган асосий вазифа педагогика ва ривожланишнинг "вектори" ўрганишдан ўрганишгача емас, аксинча, талаба ўз ривожланишига ёрдам берувчи педагогик таъсирларни аниқлаш. Бутуноюнлар таълим жараёни шунга қаратилган бўлиши керак. Шахсга йўналтирилган дизайн ҳақида бир неча мулоҳазалар
таълим тизими. Унинг ўзига хос хусусиятларига асосланиб, ideal моделни қуриш мумкин емас одатий, яъни умумий мақсадлар ва якуний натижаларни "қаршилик" ҳисобга олмаган ҳолда белгилаш моддий", субъектив тажриба ташувчиси сифатида талаба бўлган. Шу маънода биз "лойиҳалаш" (ақлий, ideal нарсанинг қурилиши) атамасини фарқлаш ва дизайн (лойиҳани яратиш ва амалий амалга ошириш каби). Яратиш самараси ва шахсга йўналтирилган таълимни бошқариш нафақат ташкилотга, балки асосий мавзу сифатида талабанинг шахсий қобилиятлари бўйича катта таълим жараёни. Бу дизайн ўзи мослашувчан қилади, ўзгарувчан, вамултифаcториал.
Шахсга йўналтирилган таълим тизимини лойиҳалаш ўз ичига олади:
талабани ўқув жараёнининг асосий предмети сифатида тан олиш;
определение дизайн мақсад таърифи - individual қобилиятларини ривожлантириш талаба; қўйилган мақсаднинг амалга ошишини таъминлаш воситаларини аниқлаш талабанинг субектив тажрибасини аниқлаш ва структуралаш орқали унинг ўқув жараёнида йўналтирилган ривожланиш.
Шахсга йўналтирилган таълимни амалга ошириш бундай таълимни ривожлантиришни талаб қилади нафақат илмий билимларни, балки мета-билимларни ҳам ўз ичига олган мазмун, яъни билиш методлари ва усуллари. Бу махсус шаклларини ривожлантириш муҳим аҳамиятга ега таълим жараёни иштирокчилари (ўқувчилар, ўқитувчилар, ота-оналар) ўртасидаги ўзаро муносабатлар.
Monitoring табиат ва ориентация махсус процедуралар ҳам талаб қилинади
ўқувчининг ривожланиши; шаклланиши учун қулай шарт-шароитлар яратилиши унинг шахси; norma ҳақидаги ғоялар маданиятимизнинг ўзгариши
боланинг руҳий ривожланиши (горизонтал емас, балки вертикал равишда таққослаш, яъни боланинг ривожланиш динамикасини бошқаси билан емас, ўзига нисбатан аниқлаш).
Шахсга йўналтирилган моделни амалга ошириш учун нима қилиш керак
мактабда ўрганиш?
Бу керак:
биринчидан, таълим жараёнининг концепциясини биргаликда емас, балки қабул қилиш ўқитиш ва тарбиялаш, лекин индивидуалликнинг ривожланиши сифатида қобилиятларни шакллантириш, қаерда таълим ва тарбия органик бирлашади;
иккинчидан, асосий иштирокчилар муносабатларининг табиатини аниқлаш
ўқув жараёни: раҳбарлар, ўқитувчилар, ўқувчилар, ота-оналар;
учинчидан, инновацияларнинг самарадорлиги мезонларини аниқлаш
ўқув жараёни .