V. V. Mayskiy

1.2. BURISHTIRUVCHI MODDALAR 
Burishtiruvchi moddalarning yalligʻlangan shilliq qavatga qoʻllanilishi, shilliq oqsillarining 
zichlashishiga (ivishiga) olib keladi. Hosil boʻlgan oqsil parda shilliq qavat hujayralarini va 
sezuvchi nerv oxirlarini har xil qoʻzgʻatuvchi moddalar ta‘siridan himoya qiladi. Bu esa 
shilliq qavatdagi ogʻriq, shish, giperemiyani kamaytiradi. Shunday qilib, burishtiruvchi 
moddalar yalligʻlanishga qarshi moddalar sifatida mahalliy ta‘sir koʻrsatadi. 
Organik burishtiruvchi moddalarga kiradi
: tanin, eman poʻstlogʻi qaynatmasi, 
moychechak gullari, mavrak bargi damlamasi, dalachoy oʻsimligi
, 
buta mevasi
va b. 
Bu moddalar ogʻiz va tomoqning yalligʻlanlangan shilliq qavatiga surtish, chayish orqali 
ishlatiladi. Dalachoy infuziyasni, buta mevasini oshqozon-ichak yoʻllari yalligʻlanish 
kasalliklarida ichish tavsiya etiladi. Bundan tashqari tanin, eman poʻstlogʻi qaynatmasi 
kuyish va yara kasallikalarida foydalaniladi. Ba‘zida tanin alkaloidlar, ogʻir metal tuzlari 

---

82 
Manbaa:
@pharma_baza
bilan zaharlanganda ishlatiladi, tanin bu moddalar bilan kam eruvchan beqaror birikmalar 
hosil qiladi.
Noorganik burishtiruvchi moddalar –
asosli vismut nitrat, dermatol, kseroform, kvas, rux 
sulfat, qoʻrgʻoshin atsetat
kam konsentratsiyada burishtiruvchi va mikrobga qarshi ta‘sir
koʻrsatadi. Terining va shilliq qavatning yalligʻlanish kasalliklarida burishtiruvchi 
moddalardan quyidagilardan foydalanish mumkin: asosli vismut nitrat, dermatol va 
kseroform mazlari, rux sulfat 
(konyuktivitda koʻzga tomchi sifatida va uretritda, vaginitda)
; 
qoʻrgʻoshin atsetat, kvas
 (yuvuvchi vosita sifatida ishlatiladi).
Vismut nitrat asosan tabletkalarda " Vikair", "Vikalin" gastritda, oʻn ikki barmoq ichak va 
oshqozon yara kasalliklarida qoʻllaniladi.