В своем историческом развитии поэма предстала в различных и многообразных жанрах, дать её единое, общее определение крайне трудно

Tema:

Orfografiya ha’m Orfoepiya.Buwi’n ha’m wo’tkerme.
Jobasi:
Kirisiw
1.Orfografiya haqqi’nda mag’lumat.

2.Orfoepiya haqqi’nda mag’lumat

3.Buwi’ng’a bo’liw.

4.Buwi’nni’n’ tu’rleri.

5.Qaraqalpaq tilinde so’zlik pa’t ma’selesi.

6.Ayi’ri’m dawi’sli’ seslerdin’ ayti’li’wi’.

1. 
   Ofografiya.
   

Duri’s jazi’w qag’i’ydalari’ni’n’ jiynag’i’ orfografiya (orthos-duri’s, grapho-jazaman) delinedi.

Orfografiya – so’zlerdin’ ha’m ondag’i dawisli ha’m dawissiz seslerdin’, tu’bir ha’m qosimtalardin’,ma’nili ha’m ko’mekshi so’zlerdin’, qospa so’zlerdin’ bir qiyli duris jaziliw qa’delerinin’ jiynag’i. Duris jaziw ushin orfografiyaliq qag’iydalardi du’zgende fonetikalik, fonologiyaliq, morfologiyaliq,tarixiy negizlerge tiykarlanadi.Qaraqalpaq tilinin’ orfologiyasinda fanetikaliq ha’m fonologiyaliq negiz basil orindi iyeleydi.Fanetikaliq negiz boyinsha sesler qalay esitilse,solay jaziladi.Misali: qala,tana,tarnaw,basqarma, h.t.b. Bir fonemanin’ o’zi fonetikaliq jag’daydin’ sebeblerinen o’zgerislerge ushirap,har qiyli bolip aytiladi.Ha’r tu’rli boliwina qaramastan oni bir fonema dep esaplaymiz. Misali:ti’s,tis,tus,tu’s degen so’zlerde t bir fonema dep tanilg’ani’ menen ayti’li’wi’ ha’m esitililiwi jag’inan to’rt tu’rli ren’kke iye boli’p tur.sog’an qaramastan bulardi’n’ bir tan’ba menen jaziliwi fonologiyaliq negiz tiykari’na boladi’.Fanetikaliq ha’m fonologiyali’q negi’zler o’z-ara jaqin boli’p,bir-birin toli’qti’radi.

So’zlerdin’ esitiliwine qarap emes,al tu’bir ha’m qosi’mtalardi’n’ da’slepki pu’tinliginin’ saqlani’p jazi’li’wi’ morfologiyali’q negiztiykari’nda boladi’.Mi’sali’: basshi’-bashshi’, qosshi’-qoshshi’, isshil-ishshil, azang’i-azan’g’i’, qi’ynal-qi’ylan, h.t.b.

Ha’zirgi qaraqalpaq tilinde fonetikaliq jaqtan da jazi’li’wi’n da’lillewge bolamaytug’i’n, jazi’wda buri’nnan da’stu’rge aylang’ani’ boyi’nsha jazi’latug’i’n ayi’ri’m so’zler bar. Bulardi’ tarixi’y negiz tiykari’nda jazi’lg’an so’zler deymiz. Mi’sali’: shamal-samal, salg’am-ahalg’am, aylanba-aylanma, qan-xan, ku’lku’-ku’lki, a’wlad-a’wlat, xabar-qabar, bu’g’u’n-bu’g’in, shad-shat, h.t.b.