Узбекскому в классах общеобразовательных школ 2021-2022 учебный год класс 2022 Год Узбекский O‘zbek tili 9-sinf

b) Inkor so‘z-gaplar– yo‘q, mutlaqo, aslo, sira, aksincha so‘zlari.
c) Taklif so‘z-gaplar– tinglovchiga qaratilib, biror ish-harakatni bajarishga undaydigan gaplar: ma, mang, qani, marhamat, xo‘sh kabi so‘zlar.


3. Ko‘cha qoidalari deganda nimani tushunasiz? So‘z1ab bering.
Piyodalarga yo’lakchalarda va maxsus piyodalar yo’lakchasida yurishga ruxsat etiladi.
Bunday joylar bo’lmasa yo’l chekkasida yoki velosiped harakatlanish yo’llarida yurish
mumkin. O’ng tarafdan yoqalab, mashinalar yo’nalishi bo’yicha harakatlan. Transport vositalari oqimiga qarab, chap tomondan yurish xavfsiz hisoblanadi. Yo’lning transport vositasi qatnaydigan qismiga yugurib chiqma, transportlar qatnoviga xalaqit berma.
Chang’i, g’ildirakchali rolik-konki, skeytbordda faqat to’silgan tomosha bog’larida uch.Yo’lning transport qatnov yo’liga chiqma. Agar, ko’cha yoki yo’lni kesib o’tish zarur bo’lsa, velosipeddan tushib uni boshqar, skeytbordni qo’lingga olib o’t
23-BILET
1. “Orzular qanotida” matnini oʻqing, matn yuzasidan savollar tuzing.
Orzular qanotida
Orzu-havas hosildor tuproqqa o‘xshaydi. Yer bag‘riga qadalgan cho‘p niholga aylangani, o‘sgani kabi orzu ham inson qalbini gullatadi. Unga mehrdan, muhabbatdan sayqal berilsa, ezgu niyatlar tomon yetaklaydi. Astoydil qilingan orzu, intilgan maqsad muvaffaqiyat kalitidir. Orzuga yetkazadigan kalit qanday qo‘lga kiritiladi?
Bolalikdagi hayrat, ajoyibot, yengilgina urinishlar orqasidanmi yoki yaqinlaringning senga bildirgan ishonchlaridanmi? Har holda orzumaqsadlar ortida ko‘z ilg‘amas olis manzillar, mashaqqatli mehnat, bedor tunlar bor!
Inson hayotda yashar ekan, nimanidir orzu qiladi, kimgadir suyanadi, uni umrining mazmuni deb biladi. Bolalikda har bir o‘g‘il-qizning orzusi osmon qadar bo‘ladi. Harbiy akalariga havas qilib, ulg‘ayganda askar bo‘lishni orzu qilgan bolakayning intilishlariga olam havas qilsa arziydi.
Bu hayot juda tez, boshdagi do‘ppini bir aylantirgun cha, o‘tadiketadi. Shu qisqa fursatda inson xalq uchun, Vatan uchun, o‘z farzandlari va nasllar uchun savobli ishlar qilib ulgurishi kerak.
Oliyjanob xalqimizning ezgu tasavvur va tushunchasiga ko‘ra, har bir odam dunyoga kelib, uchta xayrli ishni ado etishi lozim.
Birinchisi, sog‘lom va oqil farzand tarbiyalab voyaga yetkazish.
Ikkinchisi, o‘z oilasi, farzandlari uchun imorat qurish. Uchinchisi, kelajakni o‘ylab, yaxshi niyat bilan daraxt o‘tqazish. Bu insoniy intilishlarda millatimizning barkamol avlod haqidagi orzu-umidlari o‘z aksini topgan.
M. Mirzaboyeva
Savollar:

1. 
   Orzu nima?
   
2. 
   Qanday orzularing bor?
   
3. 
   Kelajakda kim bo‘lishni orzu qilasan?
   
4. 
   Inson orzusiga yetishi uchun nimalar qilishi kerak?
   
5. 
   Bugun rejalashtirgan ishlaringizni tartib bilan ifodalab bering.
   
6. 
   Buyuk kishilar o‘z orzulariga qanday erishganlar? Misollar keltiring.
   

2. Berilgan gaplarga “har” yoki “hech” soʻzlaridan mosini qoʻyib yozing.

Har faslning oʻz ziynati bor, har faslning oʻz tarovati.
Savob ishni har kim har kun qilishi kerak.
Biz hech kimdan kam emasmiz.
Har yerni qilma orzu, har yerda bor toshu tarozu.