Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

 
ва 
divortium sine damno 
– нохуш оқибатларга олиб келмайдиган 
ажрашиш. Divortium sine damno
divortium communi consensu
– ёки эр-
хотиннинг ҳар иккаласининг розилиги билан ажрашиш ва 
divortium bona 
gratia
– томонлардан биронтасининг хоҳиши билан, лекин қуйидаги узрли 
сабабларга кўра: эрининг ўз эркаклик бурчини бажара олмаслиги,
монастирга кетиш ёки турмушга чиқмаслик тўғрисида қасам ичиш
натижасида никоҳ бекор бўлган.
Divortium cum damno
ўзи ҳам 2 га 
бўлинган: 
repudium sine ulla causa
ёки никоҳни нотўғри бир томонлама 
бекор қилиш ва
repudium ex justa causa
– томонлардан биронтасининг 
айби билан бекор қилиш. Айбсиз томонга ҳеч қандай оқибатсиз никоҳни 
бекор қилишни талаб қилишга қуйидаги сабаблар: хиёнат, оғир жиноят, 
ҳаётга тажовуз, қўшмачилик, ахлоқсиз хатти-ҳаракатлар бўлган. Никоҳни 
бекор қилишнинг бундай турида айбдор томон учун қуйидаги чоралар 
кўрилган: сеп мулкидан маҳрум бўлиш, янги никоҳга киришиш тақиқланган, 
сургун қилиниш, монастирга қамалиш ва ҳоказо. 
Эркак ва аёл ўртасида никоҳга ўхшаш муносабатлар.
Рим ҳуқуқи 
бўйича никоҳ эркак ва аёл ўртасидаги қонуний иттифоқдир. Эркак ва аёл 
ўртасидаги бошқа муносабатлар тақиқланган ва хайрихоҳлик билан қабул 
қилинадиган турларга бўлинган. 
Lex Julia de adulteris
stuprum, adulterium ва incestumни тақиқлаган. 
Stuprum
деб – уйланмаган эркак ва турмушга чиқмаган иффатли аёл 
ўртасидаги жинсий алоқага айтилган; 
adulterium
деб эса – томонлардан 
биронтаси никоҳда бўла туриб, бошқа шахс билан жинсий алоқаларга 
киришишига айтилади;
incestum
эса, никоҳга киришиш ман қилинган яқин
қариндошлар ўртасидаги жинсий алоқалар демакдир. 
Хайрихоҳлик билан қабул қилинадиган муносабатлар