КДДИМГИ ФАРГ01IA ДАВЛАТИ
(ДАВАНЬ)
Фаррона водийси худудида илк давлатчилик излари
кадимги дехдончилик маданияти ёдгорликларида то-
пилган. Археологик маълумотларга кдраганда Фарро-
нанинг дех,к,ончилик учун узлаштирилиши сунгги брон
за даврида, эрамизгача булган
II минг йилликнинг охир-
ги чорагида бошланган. Ундан олдинги даврга оид
археологик ёдгорликлари гарчи уларнинг мавжуд бу-
лиш ининг мумкинлиги х,ак,ида айрим маълумотлар
булишига к,арамай (Хок ва Афлотун хазиналари, торо-
зи тош лари ва хоказо)
улар хали топилгани йук,.
Биринчи тонилган ёдгорликка нисбат берган холда
Фаррона дехдончилик маданияти Чует маданияти деб
аталади.
Чует маданияти ёдгорликлари кадимги дарёлар ва
уларнинг ирмокдарининг ёкдларида (купрок, дарё во-
дийларида) вох,а ёки гурух,-гурух, булиб жойлашган.
Бу х,ол к,улай табиий икдим ш ароитларига эга булган
айрим худудларни узлаштириш ж араён и билан так,озо
этилган. Водийнинг географик районларида вох,алар-
нинг бундай гурухдаридан 15
таси кайд этилган ва
уларнинг айримлари куйидаги тарзда жойлашган:
1. Бова дарёси водийси ва Кужсераксой ташлама-
сининг конуси;
2. Косонсой дарёси водийси;
3. К,орадарёнинг чап
k
^
pfofh
;
4. Хужаобод ва унинг атрофи;
5. Аравон гурух,и;
6. Ок,бура дарёсининг водийси;
7. Талдик,сув дарёси ирмокдарининг дельтаси;
8. Ясси ва К,орадарё дарёлари водийси;
9. Аравонсойнинг юк,ори ва урта ок,ими хамда уза-
ни.
Бошк,а вох,аларда айрим ёлгиз ёдгорликлар борли-
ги маълум ва улар х,ам дарё водийларида жойлашган
27
(К,уршаб, Чорток,, Мойлисув, Норин ва К,орадарё ора-
a h f h
).
Х,ар бир гурух, учун катта булмаган к,ишлоклар ва
айрим алох,ида уйларнинг куплиги хосдир. Баъзан й и
рик к,ишлок,лар х,ам учрайди, улар эх,тимол вох,алар
марказлари булган булса к е р а к 1. Афтидан, бир неча
ана шундай вох,алар биргаликда, масалан, Сурд ёки
Бак,трияда
булгани сингари дех,к,ончилик м арказлари-
ни хосил к,илган.
Х,озирги пайтда Фаррона водийсида 80 дан ортик,
Чует маданияти ёдгорликлари кдйд этилган. К,азиш
ишлари тулик, амалга оширилган ёдгорликлар сони-
нинг камлиги ва уларнинг яхши сакданмаганлиги с а
бабли типологик тасниф ташк,и белгиларни х,исобга
олган х,олда, яъни улчамларига
кура амалга оширилди
ва натижада улар уч гурух,га ажратилди:
1. Й ирик (13—25 га) — Ашкдлгепа, Далварзин;
2. Урта (1—5 га) — Чует, Дех,к,он, Уш, Хужамбог;
3. Кичик (0,02 — 0,9 га), бу гурух,га
мазкур объект-
ларнинг к,олган купчилиги киради.
Шундай кдтлиб, Чует маданияти ёдгорликлари сунгги
б р о н за ва илк тем и р д авр и д а Ф аррона тари хи д а
мух,им роль уйнаганг чунки айнан ана шу даврдан
бошлаб водийда ш ахар маданияти юзага келган ва
таракдий топган х,амда
давлатчилик унсурлари пайдо
булган*.
Do'stlaringiz bilan baham: