Uygur, qaqauz, quzey

Əli Qaziyav 
(1879, Dağıstan, Endrey kəndi-1964). Yara- 
dıcılığa Birinci Dünya Savaşı illərində Dağıstan Atlı Alayının 
tərkibində döyüşlərdə iştirak edərkən başlamışdır. Qopuz çalıb 
sarınlar (bayatılar) oxuya-oxuya özü də yenilərini yaratmağa 
başlamışdır.
Şair Sovet dövründə kəndli komitəsində, kənd sovetində iş- 
ləmiş, kolxozu, sosializmi tərənnüm edən, İkinci Dünya Savaşı 
illərində faşizmi tənqid və təhqir edən, söyən şeirlər yazmışdır.
Şairin “Qaziyav Əli mahnı deyir”, “Qocanın qılıncı”, “Ok- 
tyabr bəhrələri”, “Seçilmiş əsərləri” adlı kitabları nəşr olunmuş 
və ona Dağıstanın xalq şairi adı verilmişdir. Antologiyada 
T.Əliyevin tərcüməsində “Ay işığı və qırmızı işıq”, “Onun öm- 
rü uzun olsun”, “Qarğıdalı dəni” şeirləri çap olunmuşdur 
(Da-
ğıstan ədəbiyyatı antologiyası, 1959: 20-23).
Nabi İbrahim oğlu Xanmurzayev 
(1893, Teymurxanşura 
dairəsi, Töben (Aşağı) Qazanış -1950) Teymurxanşuradakı 
realnı məktəbi bitirdikdən sonra uzun illər öyrətmənlik etmiş- 
dir. Səmərəli pedaqoji fəaliyyətinə görə o, Dağıstan MSSR-in

---

əməkdar müəllimi adım almışdır. Ədəbiyyata yır söyləməklə 
gələn şair ilk şeirini 1919-cu ildə çap etdirmişdir. 1929-cu ildə 
isə “Göz yaşı içində gülüş” kitabı işıq üzü görmüşdür. Bundan 
başqa 
„ 3
h c h h
Ba 
3
m h h
”
(Loğman və mamaça), “Qisasçılar” 
pyeslərinin yazarı olmuşdur. Onun satirik şeirləri, pamfletləri 
qumuq ədəbiyyatını zənginləşdirmişdir. “Mahnılar və şeirlər”, 
“Savaş şeirləri”, “Seçilmiş əsərləri” kitabları da vardır. Qumuq 
satirasının ustası kimi tanınmışdır.
Şairin adını Azərbaycanda Nəbi Xanmurza kimi yazıblar. Tə- 
lət Əyyubov şairin “Boçkanın (Çəlləyin) şikayəti” şeirini dilimizə 
çevirmişdir 
(Dağıstan ədəbiyyatı antologiyası, 1959: 41-44).