Uygur, qaqauz, quzey

Abdulla Mahammadov (Məhəmmədov) 
(1864, Tersk vi- 
layətinin Yaxsay kəndi-1937). Kəndli ailəsində dünyaya göz 
açan Abdulla Mahammadov dərin təhsil görməmişdi. Həmin 
vaxt nəinki bölgədə, hətta Qafqazda belə tanınan mədrəsə onun 
doğulduğu kənddə fəaliyyət göstərirdi. Abdulla iti zəkası, fıtri 
istedadı ilə yaşıdlarından seçilmiş, xalq arasında yaşayan 
yırları söyləyə-söyləyə özü də həmin janrda əsərlər yazmağa 
başlamışdır 
(Dağıstan ədəbiyyatı antologiyası, 1959:17).
Bolşeviklər hakimiyyətə gəldikdən sonra daim xalq ara- 
sında olan sadə insanlardan bacarıqla istifadə edərək onları öz 
təbliğatçılarına çevirirdilər.
1920-30-cu illərdə kasıb ailədən çıxan, folklordan qaynaq- 
lanaraq sadə şeirlər yazan, xalq arasında dolaşan qazax Cam- 
bul Camoyev, ləzgi Süleyman Stalski, avar Həmzət Sadasa 
kimi sənətkarları reklam edərək, onlardan bacarıqla yararla- 
nırdılar. Qumuqlar arasında da Abdulla Mahammadov bu 
funksiyanı yerinə yetirirdi. O, kolxoz quruluşunu, sosializmin

---

qələbəsini, bolşeviklərin hünərini tərənnüm edən, kapitalizmi, 
köhnəliyi, adət-ənənələri tənqid edən şeirlər yazırdı.
Şair qocalanda yazı-pozu öyrənmiş, şeirlərini qəzetlərə gön- 
dərmişdir. İlk şeiri 1925-ci ildə “Yoldaş” qəzetində çap olunmuş- 
dur. 1934-cü ildə isə “Qulaq asın, görün, qoca nə deyir” adlı ilk 
şeirlər kitabı işıq üzü görmüşdür. Kitaba sosializm quruculuğun- 
dan, bolşeviklərin hünərinin tərənnümündən, Leninin, Stalinin tə- 
rifındən, qadın azadlığından, qumuq qadınlarının baş örtüyünü- 
çadradan, yaşmaqdan imtina etdiyindən, kolxozlaşmadan, Ok- 
tyabr inqilabının qumuq xalqına bəxş etdiyi „xoşbəxtlik“dən bəhs 
edən şeirləri daxil edilmişdir. Elə həmin il ona ləzgi Süleyman 
Stalski, avar Həmzət Sadasa ilə birlikdə Dağıstanın xalq şairi adı 
verilmişdir. SSRİ Yazıçılar İttifaqına üzv seçilən şairi 1935-ci il- 
də qoca vaxtında Moskvaya, Sovet Dağıstanının 15 illiyi müna- 
sibətilə keçirilən tədbirlərdə iştirak etməyə aparırlar. 1936-cı ildə 
isə onu Dağıstan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinə seçirlər.
Sonradan şairin şeirləri toplanaraq “Seçilmiş əsərləri” adı 
ilə çap olunmuşdur. Onun „Sovet quşları“ şeiri zamanında da- 
ha məşhur olmuş və bir neçə dilə tərcümə edilmişdir.
“Dağıstan ədəbiyyatı antologiyası” kitabında Əhməd Cəmi- 
lin tərcüməsində şairin “Qadınlar, tarlaya çıxın” şeiri veril- 
mişdir