ЎҚув адабиёти овқатланиш

Табиатига кўра заҳарли бўлган ҳайвон маҳсулотларидан

заҳарланишлар

Заҳарли ҳайвон маҳсулотларидан заҳарланишлар гуруҳига баъзи бир таркибида юқори заҳарлиликка эга органик бирикмалар бўлган балиқ турлари ва нобалиқ денгиз маҳсулотларини истеъмол қилиш билан боғлиқ касалликлар, шунингдек, сўйилган жониворларнинг ички безларидан овқатланишда фойдаланиш билан боғлиқ касаллик ҳолатлари киради.

Ҳайвонлардан олинадиган маҳсулотларнинг истеъмолга яроқсиз таркибий қисмларига ошқозон остибези ва буйракусти бези каби ички секреция безлари киради. Улардаги гормонлар ва бошқа биологик фаол бирикмаларнинг юқори концентрацияда бўлиши туфайли ҳам улар овқатланиш мақсадларида қўлланилмасликлари лозим. Овақт билан ушбу безларни истеъмол қилганда юзага келадиган овқат заҳарланишлари уларнинг кимёвий таркибига мос клиник белгиларга эга бўлади.
Овқатланишда баъзи бир анъанавий истеъмол қилинувчи жигар каби баъзи бир ич маҳсулотларидан фойдаланиш ҳам овқат заҳарланишига сабабчи бўлиши мумкин. Масалан, тюленлар, айиқ ва баъзи жониворларнинг жигарини истеъмол қилганда ўткир заҳарланиш юз бериши мумкин, бу эса ушбу маҳсулотдаги ретинол миқдори ниҳоятда баландлиги билан боғлиқ бўлиб, 100 г маҳсулотда бир неча юзлаб ва ундан ҳам кўпроқ
миллиграммгача етиши мумкин. Бунда ҳатто маҳсулотга пухта иссиқлик ишлови берилиши ҳам заҳарланишни бартараф эта олмайди. Клиник манзара гипервитаминоз А касаллик белгиларига тўлиқ мос келади.
Заҳарли балиқ ва денгиз маҳсулотларидан овқат заҳарланишлари – маринотоксикозлар тез ўсувчи касалликлар гуруҳига мансуб бўлиб, бу, биринчидан, потенциал хавфли анъанавий балиқ ва нобалиқ денгиз маҳсулотларини истеъмол қилиш ошаётганлиги, иккинчидан, овқатланиш мақсадларида фойдаланилувчи денгиздан овланадиган ноанъанавий маҳсулотлар кўламининг кенгайиши билан боғлиқдир. Ноанъанавий денгиз маҳсулотлари ва уларни қайта ишлашнинг таркибий қисмлари турли-туман, шу жумладан, оғир овқат биотоксикозларини келтириб чиқарувчи заҳарли табиий бирикмаларга ҳам эга бўлиши мумкин.