ЎҚув адабиёти овқатланиш гигиенаси фани бўйича ўҚув қЎлланма профессор Г. И. Шайхова таҳрири остида

АНАЛИЗ УЧУН НАМУНА ОЛИШ
Ёғларнинг сифати ҳар бир партиядан ўртача намуна олиб аниқланади. Бочка, яшикларга жойланган сариёғ, маргарин ёки ҳайвон ёғида 5 бочка ёки яшикдан назорат жой танлаб олинади (камида 6 та) шу жойлардан никелдан тайёрланган махсус асбоб (шуп) билан намуна олинади. Ўсимлик мойлардан махсус насос билан олинади (камида 10 бутилка). Бир партиядан.олинган наъмуналар яхшилаб аралаштирилади ва лаборатор текшируви учун 0,5 литрдан 2 та идишга қуйилиб жўнатилади.
ОВҚАТ ЁҒЛАРИНИ ОРГАНОЛЕПТИК КЎРСАТКИЧЛАРИ АНИҚЛАШ
Ёғ ва мойларни яхшилаб кўздан кечириш орқали ташқи кўриниши, ранги, консистенцияси, таъми ва хиди аниқланади.
Ўсимлик ёғларини рангини аниқлаш учун ёруғлигида, орқада оқ фонда кўрилади. Бунинг учун диаметри 5 см бўлган шиша стаканга 10 см баландликда қуйилади. Қаттиқ ёғларнинг (сариёғ, эритилган ёғ) ранги кесилган ҳолда кўрилади. Ёғларнинг хидини аниқлаш учун стаканга шиша ойна ёки кафтни қуйиб хидлаб кўрилади. Хидни янада аниқроқ фарқлаш учун 50 ⁰Сли сувли ваннада иситиб кўрилади. Ёғ таъмини аниқлашда 20 ⁰С гача иситиб кўрилади.


ОВҚАТ ЁҒЛАРИНИ ФИЗИК-КИМЁВИЙ КЎРСАТГИЧЛАРИНИ АНИҚЛАШ
Сариёғдаги ёғ миқдорини аниқлаш.
Сариёғда ёғ миқдорини аниқлаш сариёғ ёки сут жиромердан фойдаланилади. Техник тарозида 0,5 г сариёғ ўлчаб сутли жиромерга солинади, 7,5 мл. дистилланган сув қуйилади, солиштирма оғирлиги 1,78-1,79 бўлган 10 мл. сульфат кислота ва 1 мл. изоамил спирти қуйилади.
Бажарилиши кетма-кетлиги худди “сутдаги ёғ миқдорини аниқлаш” тартиби бўйича бажарилади. Жиромер кўрсатичида аниқланган сонни 2 га кўпайтириб, ёғлилиги фоизларда кўрсатилади.


Маргариндаги ёғ миқдорини аниқлаш.
Техник тарозида маргарин 0,5 г тортиб олиниб, 3х3 ўлчамдаги фильтр қоғозга жойланади. Фильтр қоғоз билан биргаликда сутли жиромерга солинади, устига 7,5 мл. дистилланган сув қуйилади, солиштирма оғирлиги 1,5 бўлган 10 мл. сульфат кислота ва 1 мл. изоамил спирти қуйилади.
Жиромер бир неча марта чайқатилади ва қопқоғи бостирилиб 65 ⁰С ли сувли ваннада 5 дақиқа сақлаб турилади. Жиромер Гербер центрафугасида айлантирилади, кейин сувли ваннада яна 58 дақиқага қўйилади ва ёғ билан қопланган қатлам ўлчанади.