Utepbergenov Farxad

Polineziya xalqlari. 

 Masofa jishatidan bir-birlaridan uzoq yashasalar sham irqiy, til va ananaviy 

madaniyatlari bir-biriga yaqin bwlgan. 

İrqiy tiplari: qoramtir-qwng’ir badan ranglari, baland bwy, keng twlqinli 

sochlari, uchinchi darajali badan tuklarining wrtacha rivojlanishi, nisbatan chwziq 

yuzlari, nisbatan keng burunlari bilan farqlanadi. 

30 dan ortiq polineziya tillari avstroneziya til oilasining sharqiy okeaniya 

gurushiga oiddir. 

---

 

13

Etnoslar 40 yaqin. Eng yiriklari: maorilar 300 ming kishi, samaoliklar 222 

ming, tonga-94 ming, gavayyaliklar 120 ming, taitiliklar 82 ming kishidan iborat. 

Er maydoni 1.232m kv. km.  

Xwjaliklari. 

 Qwl deshqonchiligi va baliqchilik yaxshi rivojlangan. Asosiy qishloq 

xwjalik ekinlari-kokos palmasi, non daraxti, banan, taro, yams, batat, qovoq, 

meshnat qurollari esa swqa bwlgan. Uy shayvonlari shurmaydigan it, chwchqa va 

tovuq. 

Polineziyaliklar moshir shunarmandlardir. Ular ёg’ochdan turli buyumlar 

yasashda yuksak mashoratga erishganlar. Bwyra, sumkalar, wymakorlik 

buyumlari yasaganlar. Twqimachilik bwlmagan, kulolchilik sham rivojlanmagan. 

Ular sham metallni bilishmagan. Polineziyaliklar moshir dengizchilardir. Asosiy 

asholi qishloqlarda yashagan. 

Kiyimlari. 

 Belbog’cha va yubkachalar. Ularning kiyimlari asosan wsimlik tolalaridan, 

qush patlaridan qilingan. Shozirda ularni faqat bayramlarda kiyishadi. Erkaklar 

bezaklar, aёllar esa gullar bilan bezanishni ёqtirganlar. 

İjtimoiy tabaqalanish chuqurlashib Polineziyada (arik, aliya, ariy) nomli 

qabila boshliqlari bwlgan. Eng yaxshi erlar zodagonlarga qaragan. 

Jamoa asosi yirik patriarxal oila bwlgan.  XIX asr boshlarida Gavayya, 

Tongo va Taitida dastlabki davlatlar shakllana boshlagan.  

 

Ularning 4 xudolari bwlgan: Tangaroa, Tane, Rongo va Tu. Managa 

ishonch sham keng tarqalgan. Polineziyaliklarda 4-5 yillik maktablar bwlgan, 

Pasxa orollarida ideografik ёzuv bwlgan. Tasviriy sanat va musiqa yuksak 

rivojlangan.