Устоз Раҳимов Абдулбосит 2009-2010 Муқаддима

Ва вақтики, ўн ойлик (хомиладор туя)лар унитилса (бўш қўйиб юборилса); Қаровчисиз ва соғувчисиз тарк қилинсона уларга келган ишнинг дахшати сабабли. Ва ҳоланки, уларга туядан ажойиброқ мол йўқ эди.
5 - { وإذا الوحوش حشرت } جمعت بعد البعث ليقتص لبعض من بعض ثم تصير ترابا
Ва вақтики, ваҳший ҳайвонлар жаъмланса;Қайта тирилгандан кейин, баъзиси баъзисидан қасос олиш учун жаъмланади, сўнг турпоққа айланиб кетади.
6 - { وإذا البحار سجرت } بالتخفيف والتشديد : أوقدت فصارت نارا
Ва вақтики, дендизлар ёнса; Тахфиф ва таштид билан ҳам келган, ёндирилса, сўнг оловга айланса.
7 - { وإذا النفوس زوجت } قرنت بأجسادها
Ва вақтики, нафслар жаъмлаштирилса; Ўз жасадларига жуфтланилса.
8 - { وإذا الموؤدة } الجارية تدفن حية خوف العار والحاجة { سئلت } تبكيتا لقاتلها
Ва вақтики, тириклай кўмилган қизлар (Ор ва нафақадан қўрқиб тирик ҳолда кўмилган қизлар) Қотилига танбеҳ бериб сўралса;
9 - { بأي ذنب قتلت } وقرئ بكسر التاء حكاية لما تخاطب به وجوابها أن تقول : قتلت بلا ذنب
Қайси гуноҳ учун ўлдирилган - деб. “التاء” касра билан ўқилди. Унга хитоб қилинганда ҳикоя қилиб айтади. Унинг жавоби эса: “Гуноҳсиз ҳолда ўлдирилдим” дейиши бўлади.
10 - { وإذا الصحف نشرت }
Ва вақтики, саҳифалар (амаллар саҳифаси) очилинсона (ёйилса); Тахфиф ва таштид билан ўқилган.
11 - { وإذا السماء كشطت } نزعت عن أماكنها كما ينزع الجلد عن الشاة
Ва вақтики, осмонлар сидирилса; Ўз маконидан суғирилиб олинсона қандайки, қўйнинг териси шилинганидек.
12 - { وإذا الجحيم } النار { سعرت } بالتخفيف والتشديد أججت
Ва вақтийки, жаҳийм (дўзах) қиздирилса; Ёндирилса.
13 - { وإذا الجنة أزلفت } قربت لأهلها ليدخلوها وجواب إذا أول السورة وما عطف عليها
Ва вақтийки, жаннат (Аҳли унга киришлиги учун) яқинлаштирилса; Суранинг аввалидаги “إذا” ва унга атф қилинганларнинг жавоби қуйида келади :