Ушбу Низом Куролли Кучлар ҳарбий хизматчиларининг умумий хукуклари ва мажбуриятларини ва улар уртасидаги узаро муносабатларни, бригада мансабдор шахсларининг асосий мажбу¬риятларини, шунингдек, ички тартиб қоидаларини белгилайди

Ҳарбий хизматчиларнинг умумий мажбуриятлари


13. Узбекистон Республикаси Куролли Кучларининг ҳарбий хизматчилари хичмат фаолиятида қонунлар, ҳарбий низомларниш' талабларига амал қиладилар ва сиёсий мақсадларни кўзловчи бошка жамоат ташкилотлари ва бирлашмаларнинг фаолияти билан алокадор булмасликлари лозим.
Харбин хизматчи қуйидагиларга:
— Ҳарбий қасамёдга содиқ қолишга, ўз халқига фидойиларча хизмат қилишга, Узбекистон Республикасининг давлат мустақиллиги ва худудий бугунлигини матонат, маҳорат билан, ўз сўнгги томчи қони ва ҳатто ҳаётини аямасдан ҳимоя қилишга, ҳарбий бурчни бажаришга;
— ўз давлати конституциясига ва конунларига қатьий риоя қилишга, харбий низомларнинг талабларини бажаришга;
— Ўзбекистан Республикасини химоя килиш буйича вазифаларни бажариш билан боғлиқ харбий хизмат машакдатларига сабот билан чидашга;
— ҳарбий касб билимларини мунтазам эгаллашга, ўз укуви ва аскарий махоратини такомиллаштиришга;
— ўзига ишониб топширилган курол-аслаҳа ва харбий техникани билиш ва ишлатишга доимий шайликда саклашга, хар­бий мулкни асрашга;
— ҳалол, интизомли, жасур булишга, ҳарбий бурчни ижро этиш чоғида оқилона ташаббуслар кўрсатишга;
— командирларга (бошликларга) сўзсиз буйсуниш ва уларни жангда химоя килишта, ҳарбий қисм Жанговар Байрогини куриклашга;
— аскарий биродарликни эъзозлашга, ўз ҳаётини аямасдан ўртокдарини хавф-хатардан қутқаришга, уларга сўз ва иш би­лан ёрдам беришга, хар бирининг ор-номуси ва кадр-кимматини хурмат килишга, ўзига ва бошка ҳарбий хизматчиларга нис­батан қўполлик ва таҳкирлашларга йул куймасликка, уларни нолойик, қилмишлардан тийиб қолишга;
— аскарий юриш-туриш одоби қоидаларига риоя килишга ва ҳарбийча салом беришни бажаришга, хар доим русум буйи­ча, озода ва саранжом кийинишга мажбурдир.
14. Харбий хизматчи Ўзбекистон Республикаси химоячиси олий унвонини шараф билан оклашга, Куролли Кучларнинг, ўз харбий қисмининг орномуси ва жанговар шон-шухратини ва ўз ҳарбий унвонининг обрусини эъзозлашга мажбурдир. ,
15. Харбий хизматчи ватанпарварлик курсатишга, халкларнинг байналмилал дўстлигини қадрлашга, миллатлар ва элатлар ўртасидаги биродарликни мустахкамлашга имкон яратишга мажбурдир.
Харбий хизматчиларни ўқитиш ва тарбиялаш жараёнида уларнинг миллий туйғуларига, урф-одатлари ва анъаналарига хурмат курсатилиши лозим. Харбий хизматчилар бир-бирига хурмат кўрсатиш, командирларга (бошликларга) ва катталарга тартиб ва интизомни сақлашда кўмак беришга мажбурдирлар.
16. Харбий хизматчи ўзига унинг мажбуриятларини ижро этишига таъсир кўрсатган барча содир булган воқеалар тўғри­сида ва унга берилган танбехлар хақида ўзининг бевосита бошлиғига билдирув беришга мажбурдир.
Харбий хизматчилар ўртасидаги ўзаро муносабатларнинг харбий низомларда белгиланган қоидалари бузилганда, у зудлик билан тартиб ўрнатиш чораларини кўришга ва шунингдек, ўзининг бевосита бошлигига билдирув беришга мажбурдир.
17. Харбин хизматчи харбий хизмат хавфсизлиги талабла­рига, касалланиш, жароҳат орттириш ва куйишдан огохлантириш тадбирларига риоя килиши, хар куни жисмоний чиникиши ва машқ кўрганлигини устириши, зарарли одатлардан (че­киш ва ичкилик ичищдан) тийилиши лозим.
18. Хизмат масалалари юзасидан харбий хизматчи ўзининг бевосита бошлиқка ва унинг ижозати билан макрми буйича навбатдаги бошлиқка мурожаат килиши лозим.
Шахсий масалалар юзасидан хам харбий хизматчи ўзининг бевосита бошлиғига, ўта зарур холларда эса катта бошлиғига мурожаат килиши керак.
Таклиф, ариза киритаётганда ва шикоят бераётганда ҳар­бий хизматчи Узбекистан Республикаси Куролли Кучларининг Иитизом Низоми коидаларига амал килади.
19. Харбий хизматчи харбий харакатлар юритиш, ярадорлар, беморлар, кема халокатига учраган шахслар ва харбий ҳаракатлар минтақасидаги ахоли, шунингдек, харбий асирлар билан муомала килишнинг халкаро коидаларини билишга маж­бурдир.
20. Харбий хизматчи жанговар харакатлар пайтида, хатто ўз ҳарбий кисмидан (булинмасидан) йироқ ва тўла куршовда қолган булса хам, асирга тушишдан қутулмоқ учун душманга ашаддий каршилик кўрсатишга мажбурдир. У жангда аскарлик бур-чини охиригача бажаришга мажбур.
Агар харбий хизматчи, қаршилик кўрсатишнинг барча воситалари ва йулларини батамом ишга солиб ёхуд қаршилик кўрсатишга имконияти булмай колиб, асирга олинган булса, ўзини ва ўз ўртокларини асирдан озод килиш ва ўз қўшини сафига қайтишнинг ҳар қандай имкониятини излаши ва фойдаланиши лозим. Душман томонидан асирга туширилган Хар­бин хизматчи сўроқ пайтида факат ўз фамилияси, исми, ота-сининг исми, ҳарбий унвони, тугилган санаси ва шахсий рақаминигина билдириш хукукига эгадир. У жангчи ор-номусини саклаб колишга, ҳарбий ва давлат сирини мукаддас тутишга, сабот на матонат кўрсатишга, асирликка тушган бошқа ҳарбий хизматчиларга ёрдам беришга, уларни душман би­лан хамкорлик қилишдан тўхтатиб қолишга, душманнинг ҳар­бий хизматчидан Узбекистан Республикаси Куролли Кучларига зарар етказишда фойдаланишга уринишларини рад этишга мажбурдир.
Асир тушган, шунингдек, учинчи бетараф мамлакатда куролсиз ушлаб турилган ҳарбий хизматчиларнинг ҳарбий хиз­матчи мақоми сақланади. Харбий қўмондонлик ва давлатнинг шунга вакил килиган бошка органлари халқаро хукуқ меъёрларига мувофиқ равишда зикр этиб ўтилган ҳарбий хизматчи­ларнинг хукукдари муҳофазаси ва уларни Ватанга кайтариш буйича чора-тадбирларни кўришга мажбурдирлар.