Апатия; (беморлар кучли ташқи таъсирларга сезувчан бўлганда ҳам)

Тўғри диетага риоя қилиш ва дори-дармонларни қабул қилиш билан диабет касаллиги билан тўлиқ ҳаёт кечириши мумкин. Aммо баъзи бир омиллар туфайли баъзи беморлар асоратларни ривожлантирадилар. Энг ҳавфлисидан бири гипергликемик кома. Бу ҳолат глюкоза концентрациясининг ортиши пайтида қондаги инсулин етишмовчилигидан келиб чиқади ва ҳаётга таҳдид солади.
Кома – қандли диабетнинг оғир асорати бўлиб у – инсулин етишмаслигива қонда қанд миқдорининг ошишидан юзага келади. Кома секин-аста, одатда пархез бузилгандан сўнг, инсулин бекор қилинганда ёки нотўғри қўлланганда, бошдан кечирилган инфекцион касаллик ёки жаррохлик аралашувидан сўнг, жисмоний ёки эмоционал зўриқишларда аста-секин ривожланади. Ўспиринлик даврида диабетик кома диабетнинг биринчи кўриниши бўлиши мумкин.
Симптомлар:
-ланжлик;
-апатия; (беморлар кучли ташқи таъсирларга сезувчан бўлганда ҳам)
-эс-хушини йўқотиш;
-чуқур, шовқинли нафас олиш, оғзидан ацетон ҳиди келиши;
-тери қопламлар оч рангда ва қуруқ;
-кўзлар киртайган, пайпаслаб кўрилганда кўз соққалар юмшоқ, мускуллар бўшашган, кўз қорачиқларининг реакцияси суст, артериал босим пасайган, пульс тезлашган, суст, юмшоқ ва бўшроқ
Гипергликемик команинг патогенези диабетга чалинган одамнинг организмидаги метаболик жараёнлар бузилишидан келиб чиқади. Инсулин етарли даражада синтез қилинмаса, глюкозани утилизация қилиш учун зарур бўлган оқсил гормони метаболизмни бузади. Глюкоза тананинг ҳужайраларига кирмайди, аммо қонда қолади. Вақт ўтиши билан глюкоза юқори концентрацияси қайд етилади. Ушбу ҳолат гипергликемия деб аталади. Кетон таналари ҳосил бўлади, жигарда глюконеогенез фаоллашади, ацидоз ва МНС интоксикацияси юзага келади. Бу диабетик комага олиб келади.
Ушбу ҳолатларнинг 80 фоизида кетоацидотик кома ташхис қўйилади. Кўпинча, у 1-тоифа диабет касаллиги бўлган беморларда ривожланади.
Этиологияга қараб, гипергликемик кома бир неча соат ёки кун ичида ривожланади. Организм ҳосил бўлган кетонлар билан заҳарланади, кислота-ишқор мувозанати бузилади, сувсизланиш ва гиповолемия аломатлари пайдо бўлади. Ушбу ҳолат прекома деб аталади.
• чанқоқлик ҳисси, оғиз бўшлиғи ва терининг қуриши,
• полиурия
• фаолиятнинг пасайиши ва умумий кўрсаткичлар,
• ошқозон оғриғи, қусиш, диарея,
• иштаҳани йўқотиш
• бузилган онг, уйқучанлик, асабийлашиш (аста-секин ривожланади).
Мушаклар тонуси пасайиши мумкин. Хиралашиш беморнинг оғзидан чиқади - ацетон ёки чириган ҳид. Нафас чуқур ва шовқинли бўлади. Aгар бу ҳолат бир неча кун давом этса, тана вазнининг пасайиши қайд етилиши мумкин.
Гипергликемик кома билан оғриган беморларнинг 50 фоизида псевдоперитонитнинг намоён бўлиши қайд этилган: қорин олд деворидаги кучланиш ва оғриқ, қорин бўшлиғи оғриқли, ўртача интенсивликдаги перисталтикада. Бундай аломатлар овқат ҳазм қилиш тизимидаги кетон фаоллиги натижасида пайдо бўлади.
Катталар ва болаларда аломатлар деярли бир хил.