Ushbu multimediali elektron darslik mualliflari

G’alla o’simliklarini quloqcha va tilchalariga qarab aniqlash. Naychalash bosqichida o’simlikning barcha organlari tez o’sadi. Boshoq (ro’vak) chiqarganda poya to’liq rivojlangan bo’ladi. O’simlik poyasida bo’g’imlar ko’ndalang sidirg’a to’siqlar bo’ladi. Poyaning bo’g’imlar orasidagi qismi bo’g’im oralig’i deb ataladi. Haqiqiy g’alla o’simliklarida bo’g’im oralig’ining ichi ko’pgincha kovak-bo’sh, goho yuqori tomoni yumshoq to’qima bilan to’lgan bo’ladi. Makkajo’xori bilan oqjo’xori poyasi boshdan oxirigacha to’la bo’ladi.
Poyaning har bir bo’g’imidan barglar chiqadi, ular halqasimon yo’g’onlashma ko’rinishidagi barg bo’g’imi bilan poyaga birikib turadi. Barg odatda chiziqli yoki chiziqli lansetsimon barg plastinkasidan hamda poyani zich o’rab, pishiq qilib shikastlanishdan saqlaydigan barg novidan iborat bo’ladi. Barg novi barg plastinkasiga o’tadigan joyda yupqa rangsiz parda hosil bo’ladi, u tilcha deb ataladi. Tilcha yog’in-sochin suvining poya bilan barg orasida oqishiga to’sqinlik qiladi. Barg novining asosida uning ikkala tomonidan mayda to’siqchalar-quloqchalar joylashgan, ular poyani o’rab olib, barg novini unda tutib turadi. 3-(rasm)
G’alla o’simliklarining tilcha bilan quloqchasi har xil tuzilgan bo’ladi (3-jadval)

3-rasm. G'alla ekinlarining quloqchalari va tilchalari
1-Javdar. 2-Bug'doy. 3-Arpa. 4-Suli.
Birinchi guruhga kiradigan g’alla o’simliklari bargining tilchasi bilan quloqchasining tuzilishi

Farq qiladigan belgisi	Bug’doy	Javdar	Arpa	Suli
Tilchasi	Kalta	Kalta	Kalta	Juda rivojlangan, cheti tishchali bo’lmaydi
Quloqchasi	Mayda, aniq ifodalan-gan, ko’pincha kiprikchalari bo’ladi	Mayda, kiprikchalari bo’lmaydi, barvaqt qurib qoladi yoki tushib ketadi	Juda yirik, kiprikchalari bo’lmaydi, ko’pincha bir-birining tagiga uchma-uch kirib turadi

Haqiqiy g’alla ekinlarining ko’p tarqalgan navlari shu belgilariga qarab bir-biridan farq qiladi, lekin ularning tilchasi ham, quloqchasi ham bo’lmaydigan shakllari bor (tilchasiz shakllar).