Ушбу фан бўйича ўкдладиган маърузаларда энергетик ман-баларнинг ўзяапггириш муаммолари, электр энергиясини ишлаб чиšариш жараёнлари самарадорлигини ошнриш истиšболлари

 
бўлакчаси Ф эса вебердир (Wb).
Лоренц кучи қонуни
. В оқими зичлигининг магнетик майдонидаги 
кучини синаш учун топилган. Унинг ўлчами масалани зарядланганлиги 
ўлчами, унинг тезлиги ва В оқим зичлигига пропорционал ва V ҳамда В 
векторлари орасидаги бурчакнинг синуси ва VХВ касма масала 
йўналишининг вектор орқали берилиши. Шундай қилиб, қуйидагича ёзамиз:
Тенглама Лоренц кучи тенглиги деб аталади. Куч йўналиши V ва В 
яссилигига перпендикуляр ва ўнг қўл қоидасига амал қилади.
Тенглама талқини 9.2- расмда берилган.
Тесма 1 Нютоннинг куч ҳолати 1м/с тезлик билан нормал кенгликда 
харакатланувчи 1 кулоннинг q заряди магнит оқими зичлиги бўлиб 
аниқланади.
Ҳар харакатланувчи dF дифференциал куч заряд холатини тақсимланиши 
қуйдагича берилган ҳолда dq эквивалентини инкрементал зарядлайди.
dF=dq (VxB)
Линия юқорисидаги ҳаракатланувчи зарядлар қуйидагича ток линиясини 
хосил қилади.
Тенглама ток элементи I dl магнит майдон B даги берилган I dl ва B dF 
кесишма ифода орқали кучни билдиради. Тенгламанинг расмли тасвири 9.2-
расмда берилган.
Ток элементи I dl ўзичалик мавжуд бўла олмайди ва умумий айлананинг 
бир қисми бўлиб қолади. Бутун халқадаги куч ток элементининг 
интеграциялаш орқали олиниши мумкин.
Юқоридаги тенгламалар электр моторнинг дизайни ва анализларида 
фундаментал ҳисобланади. Биз кейинчалик уларни кўриб чиқамиз.
Биот-Саварт қонуни ҳар биридаги электр токни кўрсатувчи Ампернинг 
ишига асосланган ва у магнит эквивалент ток орқали алмаштирилиши 

---

 
мумкин.
9.2-расм. Лоренц кучи қонуни 
9.3-расм. Биот-Саварт қонуни талқини
9.3-расмда кўрсатилганидек I токи узун тўғри сими ўтказадиган кўриб 
чиқамиз. Биот-Саварт қонунини қўлланилиши P даги умумий майдонни 
топиш имконини беради.
Турғун μ
0
очиқ майдоннинг ўтказувчанлиги деб аталади ва SI бирликлари 
қуйидагича берилган
μ
0 
4=πх10
-7 
Магнит майдон сим концентрик айланмалар шаклиларида — I ток 
пропорциясини кўпайтирувчи катталик ўсиши билан ва сим узайишидан 
дистанция камаяди.
Биот-Саварт қонуни ток ва В магнетик оқим зичлиги натижаси орасидаги 
алоқани таъминлайди. Бу алоқанинг алтернативаси Ампер айланаси қонуни 
бўлиб, у очиқ майдондаги ҳар электрлашган айлана нормаси хақидаги В 
интеграл линиясини μ
0 
вақт нормаси орқали чегараланувчи токга тенг 
эканлигини қўрсатади.

---

 
Шуни эсда тутингки с айланма нормаси I токи ичида шаклланган 
электрлашган халқа асоссиз бўлиши мумкин.