«Қурилиш» факультети “Мехнат ва атроф мухит мухофазаси”

Инженерлик-геологик карталарнинг мазмуни
Инженерлик-геологик, карталар мақсади, вазифаси ва масштабига қараб тўрт турга: умумий(обзорннй) 1:1 500 000 ва ундан майда, майда масштабли (1:500 000—1:1 500 000), ўрта масштабли (1:100 000—1:200 000), йирик масштабли (1:10 000—1:50 000) ва ўрта йирик масштабли (1:500—10 000) карталарга бў-линади.
Умумий карталар йирик геологик ва геогра-фик регионларнинг (ўлка, область, республика ҳамда майдонининг) инженерлик-геологик шароитларининг вужудга келиши ва вақт давомида ўзгариши тўғрисида маълумот беради. Бундай карталар тўпланган инженер-лик-геологик материалларни назарий жиҳатдан жамлаш ва кейинги кенг кўламли қидирув ишларини тўғри йўналтириш учун тузилади.
Майда масштабли карталар бирор террито-риянинг инженерлик-геологик шароитларини ўзида тўла акс эттириш билан бирга турли қурилиш ишларини бажариш ва бўз ерларни ўзлаштаряш ҳамда инженерлик-геологик қидирув ишларини тўғри режалаштириш учун етарли маълумотлар бериши лозим. Бу карталар асосий геологик ва инженерлик-геологик ҳужжат ҳисобланиб, қуйидаги мақсадлар учун ишлатилади:
1. Турли қурилиш ва янги ерларни ўзлаштириш ишларини режалаштириш ва жойлаштириш. 2. Махсус, кенг кўламли инженерлик-геологик қидирув ишлари ўтказмай туриб иншоотларнинг техника-иқтисодий лойиҳаларини асослаш. 3. Фойдали қазилма конларида ишларни яхшилаш, турли иншоотларни қуриш лойиҳасини асослаш учун кенг кўламли инженерлик-геологик қидирув ишларини режалаштириш.
Урта масштабли карталар майдонларнинг инженерлик-геологик шароитларини ўзида тўла ва аниқ акс эттириши, айрим ажратилган районларнинг бир-биридан асосий фарқини кўрсатиши, хавфли геологик жараён ва ҳодисалар тарқалган майдонлар чегарасини аниқлаш ва янги ерларни ўзлаштириш муносабати билан содир бўлиши мумкин бўлган ҳодисаларни башорат қилишга имкон бериши лозим. Бундай карталар иморат ва иншоотларни лойиҳалашнинг дастлабки босқичида зарур бўлиб, қурилиш майдонларини, сув қу-вурлари, канализация, темир йўл ва автомобиль йўллари трассаларини танлаш учун асосий ҳужжат ҳисобланади.
Урта масштабли инженерлик-геологик карталар алоҳида-алоҳида варақ (лист) ҳолда давлат геологик ва гидрогеологик карталари билан биргаликда тузилади. Улар айрим саноат ва қишлоқ хўжалиги аҳамиятига молик бўлган дарё водийлари, янги ўзлаштириладиган ерлар, тоғ саноати ривожланадиган районлар учун тузилади.