Uo‘K: 62(075) kbk

9.6-rasm. Bilvosita yoy bilan plazma kesish.
Kesish qurilmasi (9.7-rasm) ish gazi bilan to‘lg‘azilgan ballon (1), o‘zgarmas tok manbayi (2), kesish jarayonini boshqaruvchi apparaturasi bor taqsimlash qurilmasi (3) va kesgich (4) dan ibo- rat.


9.7-rasm. Bilvosita yoy bilan plazma kesish qurilmasi.

3. Lazerli kesish

Fokuslashgan lazerli nurlanish, energiyaning yuqori konsentrat- siyasini ta’minlab turli xil metall va qotishmalarning ularning is- siqlik fizikasi qanday bo‘lishiga qaramay kesish qobiliyatiga egadir. Kesish paytida detallar deformatsiyalanmaydi, chunki kesilayotgan metall atrofi deyarli qizimaydi. Shuning uchun oson deformatsi- yalanadigan va qattiq bo‘lmagan detallarni yuqori aniqlik bilan ke- sish mumkin. Kesilgan yo‘l oralig‘i termik ta’sir zonasi bilan bosh- qa xil kesish usullariga nisbatan ingichka bo‘ladi. Kesish jarayoni yuqori unumdorlikka ega, masalan, yupqa tunukali po‘latlarni 1,2 m/daq tezlikda yuzaning yuqori sifati bilan kesadi. Kesish jarayoni qulayligi uchun yassi va hajmli detallarni murakkab kontur bo‘ylab kesish imkonini beradi. Jarayon oson avtomatlashtiriladi. Lazerli kesish kamchiligi – lazerli qurilmalarning nisbatan qimmatligi- dadir. Shuning uchun lazerli kesish unumdorligi, boshqa usullarni qo‘llash imkoni bo‘lmagan hollarda bo‘ladi. Metallarni kesishda impulsli hamda uzluksiz rejimlarda ishlovchi asosi gazli lazer yoki qattiq jismli lazer qurilmalar ishlatiladi.
Metalga lazer nurlanish bilan ta’sir etib ikkita kesish mexanizmi ro‘y berishi mumkin: eritib va bug‘lab. Bug‘lab kesish energiyani katta sarfini talab etadi. Shuning uchun amalda eritib kesish qo‘lla- niladi. Erigan metall kesilgan yo‘l oralig‘ini to‘ldirib qo‘ymasligi uchun kesish zonasiga gaz sharrasi uzatiladi. Bu inert gaz bo‘lishi
mumkin, lekin ko‘pgina hollarda havo va hattoki kislorod ishlatila- di. Bunday jarayon gaz-lazerli kesish deb ataladi (9.8-rasm).