Uo‘K: 62(075) kbk

Э – 11Г3
OЗÍ–300У
	Э – 12G4		OЗÍ–350У
	Э – 15Г5		OЗÍ–400У
	Э – 30Г2XM		ÍР–70
	Э – 16Г2XM		OЗШ–1
	Э – 35Г6		ЦÍ–4		Issiq shtampovka-
	Э – 30Â8X3		ЦШ–1		lashda ishlatiladigan
	Э – 35X12Â3СФ		Ш–16		shtampovkalar
	Э – 90X4M4ÂФ		OЗИ–3
	Э – 37X9С2		OЗШ–3		Issiq shtampovka- lashda ishlatiladigan shtampovkalar
	Э – 70X3СMT		ЭÍ–60M
	Э – 24X12		ЦÍ–5
	Э – 20X13		48Ж–1
	Э – 35X12Г2С2		ÍЖ–3
	Э – 100X12M		ЭÍ­X12M
	Э – 120X12Г2СФ		Ш–1
	Э – 10M9Í8K8X2СФ		OЗШ–4
					11013 va 11013 ru-
	Э – 65X11Í3 Э – 65X25Г13Í3		OMГ–Í ЦÍИИÍ–4		sumli yuqori mar- ganetsli po‘latlardan tayyorlangan yeyil-
					gan detallar
	Э – 80Â18X4Ф		ЦИ–1M		Metall kesuvchi as-
	Э – 90Â10X5Ф2		ЦИ–2У		boblar hamda issiq
	Э – 105Â6X5M3Ф3		I–1		shtampovkalashda
	Э – 10K15Â7M5X3СФ		OЗИ–4		ishlatiladigan shtam-
	Э – 10K18Â11M10X3СФ		OЗИ–5		povkalar
					Intensiv ravishda
	Э – 95X7Г5С		12AÍ/ЛИÂT		zarbiy yuklanish-
	Э – 30X5Â2Г2СM		TKЗ­Í		larda ishlaydigan
					abraziv detallar
	Э – 80X4С		13KÍ/ЛИÂT		Asosan abraziv yeyi-
	Э – 320X23С2ГTР		T–620		lishga ishlaydigan
	Э – 320X25С2ГР		T–590		sharoitlarda ishlay-
	Э – 350X26Г2Р2СT		X–5		digan detallar
Э – 300X28Í4С4 Э – 225X10Г10С Э – 110X14Â13Ф2 Э – 175B8X6СT		ЦС–1 ЦÍ–11 ÂСÍ–6 ЦÍ–16		Intensiv abraziv yeyi- lishga ishlaydigan hamda zarbiy yuk- lanishlar sharoitida ishlaydigan detallar
Э – 08X17Í8С6Г		ЦÍ–6M, ЦÍ–6Л ÂПИ–1 УOÍИ–13/Í1­БK ЦÍ–12M, ЦÍ– 12Л ЦÍ–18 ЦÍ–19 ЦÍ–20 ЦÍ–3 ЦÍ–2
Э – 09X16Í9С5Г2M2ФT
Э – 09X31Í8AM2
Э – 13X16Í8M5С5Г4B				Kotellar, quvur uzat-
Э – 15X15Í10С5M3Г				malar va neft appa-
Э – 15X28Í10С3G				raturalari
Э – 15X28Í10С3M2ГT
Э – 200X29Í6Г2
Э – 190K62X29Â5С2

Borid aralashmada (ÁX) 50% xrom boridlari va 50% temir poroshok bo‘ladi. Qoplangan mo‘rt qatlam hosil qiladi. Abraziv yeyilish sharoitlarida ishlaydigan detallarni qoplashda qo‘llanila- di. Borid aralashmasi bilan eritib qoplashda qattiqlik kamida 63 HRC tashkil etadi.
Karbid-boridli aralashma (KÁX) 5% xrom karbidi, 5% xrom boridi, 30% temir kukuni, 60% ferroxromni tashkil etadi. Kar- bid-borid aralashmasi bilan eritib qoplashda qattiqlik kamida 60 HRC tashkil etadi.
Qattiq quyma qotishmalarning erish harorati 1260—1300°C bo‘lib, xrom karbidlarining kobaltdagi (stellitlar) yoki nikel va temirdagi (sormaytlar) qattiq eritmasidan iboratdir. Temir asos- dagi qotishmalar nikel va kobalt asosidagi qotishmalarga qaragan- da ancha mo‘rt, lekin arzon bo‘ladi. Sormaytda 25—31% xrom, 3–5% nikel, 2,5—3% uglerod, 2,8—3,5% kremniy, 1,5% gacha marganets, qolgani temir.
Stellitlar sormaytlarga nisbatan ancha qovushqoq, korroziya- ga chidamli, erib qoplanish xossalari esa yaxshi bo‘ladi. Quyma qotishmalar metalni qirqishda ishlatiladigan asboblar va pichoq- larni, shtamplarni, domna pechlaridagi yuklash tuzilmalarining konuslarini va shu singari boshqa detallarni qoplashda ishlatiladi. ÃÎCÒ 21448–75 bo‘yicha ÏÖC27, ÏÖC1, ÏÖÓC25,
ÏÃÔÁX6–2, ÏÃ-AÍ1 temir asosida va ÏÖCÐ2, ÏÖCÐ3, ÏÃCЖ4 nikel asosida yeyilishga chidamli kukunlar ishlab chiqiladi.
Eritib qoplash uchun quyilgan chiviqlar. Eritib qoplashda yeyi- lishga chidamli qatlam hosil qilish uchun ÃÎCÒ 21449–75 bo‘yi- cha quyilgan chiviqlar ishlatiladi. Ular kimyoviy tarkibiga nisba- tan 5ta rusumga bo‘linadi: Ïð–C27, Ïð–C1, Ïð–C2, Ïð-Â3K va Ïð–Â3K–Ð. Hamda diametrlariga nisbatan 4 mm diametrli chiviqlar uzunligi 300 va 350 mm, 5 va 6 mm diametrli chiviqlar
uzunligi 350 va 400 mm; 8 mm diametrli chiviqlar uzunligi 450 va 500 mm ishlab chiqariladi.

8.3. Eritib qoplash texnikasi

Metall eritib qoplanadigan detalda yoriqlar va uning mustah- kamligini kamaytiruvchi boshqa nuqsonlar bo‘lmasligi ke- rak. Ichki kuchlanishlarni yo‘qotish uchun toblangan po‘latlar oldindan 750—900°C da yumshatiladi. Metall eritib qoplanadi- gan yuza yaltiraguniga qadar tozalanadi. Moy bosgan detallar gorelka alangasi bilan kuydiriladi yoki kaustikning 10% li qaynoq eritmasida, so‘ngra toza suvda yuviladi.

Yassi yuzalarni eritib qoplashda keng valiklarni ishlatish maqsadga muvofiqdir, ya’ni jarayon elektrodlarning tebranma harakati bilan bajariladi. Boshqa usuli esa – ingichka valiklarni bir-biriga nisbatan oraliq masofa qoldirib joylashtirish kerak. Bu usulda shlak bir nechta valiklar yotqizilgandan keyin tozalanadi. So‘ng valiklar oralig‘i ham eritib qoplanadi. Alohida valiklar bi- lan erigan metalni qoplashda keyingi valik oldingi valikni 1/3– 1/2 kengligida eritish kerak (8.7-rasm).


8.7-rasm. Valiklar joylashishi:
a – to‘g‘ri; b – noto‘g‘ri.
Silindrik yuzalarni eritib qoplash vintli chiziqlar yoki halqali valiklar yordamida bajariladi (8.8-rasm). Kichik diametrli silin- drik yuzalarni eritib qoplashda vibro-yoy payvandlash bilan ba- jarish maqsadga muvofiq bo‘ladi.



8.8-rasm. Aylanish jismlarini eritib qoplash:
a – vintli chiziqlar bo‘yicha; b – halqali valiklar bilan.

Eritib qoplash uchun mo‘ljallangan maxsus elektrodlardan foy- dalanganda eritib qoplash rejimi elektrod pasportida ko‘rsatilgan rejimga mos bo‘lishi kerak. Qoplam ko‘pi bilan 3 qatlamdan ib- orat bo‘lishi kerak. Detalni dastlabki o‘lchamiga keltirish uchun birinchi bir necha qatlam mavjud rusumli po‘latni payvandlashda ishlatiladigan odatdagi elektrod bilan eritib qoplanadi. Birinchi qatlam tarkibida hamisha asosiy metalning 30 dan 50% gachasi bo‘ladi va uning qattiqligi oxirgi qatlam qattiqligidan ancha kam bo‘ladi. Metall elektrodlar bilan eritib qoplashda darz ketmasligi uchun krater eritib qoplangan valikka chiqariladi.

Yarim avtomatlar yoki avtomatlar yordamida kukunli sim bilan muhofazalovchi angidrid gazi muhitida avtomatik eritib qoplanadi.
Donador va kukunli qotishmalar ko‘mir elektrod bilan eritib qoplanadi (8.9-rasm).