Uo‘K: 53(072) kbk

7.15. Qisqa tutashtirgich 
(Q.)
 – Короткозамыкатель – Short-circuit 
-
Yuqori kuchlanishli elektr uskunalar elektr zanjirlarida sun’iy ravishda qisqa 
tutashish(QT) hosil qilish uchun mo‘ljallangan kommutatsion elektr apparat 

---

354
bo‘lib, transformatorlari kirishlari uzgichlar bilan jihozlanmagan tortuvchi 
nimstansiya(TN)lar birlamchi kuchlanish (220, 110, 35 kV) tomonida 
o‘rnatiladi. QT toki ta’sirida TNni ta’minlab turgan liniya uzgichi uziladi, 
so‘ngra alohidalagich(отделитель) shikastlangan transformatorni 
7.10-rasm. Qisqa tutashtirgichlar:
a
– КЗ-110; 
b
- КЗ-35: 1 – yuritma; 2 – tortma; 3 – 
izolyator kolonkasi; 4 – qo‘zg‘almas kontakt; 5 – izolyator; 6 – tok transformatori. 
avtomatik ravishda ajratadi, avtomatik qayta ulagich qurilmasi esa uzgichni 
qayta ulab TNni elektr energiyasi bilan ta’minotini tiklaydi. 
220 va 110 kV kuchlanishga mo‘ljallangan Q. bitta qutbli variantda 
asaladi (bir fazali QTni amalga oshiradi), 35 kV kuchlanishga mo‘ljallangan 
Q. Esa ikki qutbli (ikki fazali QTni amalga oshiradi). Q. ulanish vaqti 0,4-0,5 
s ni tashkil etadi. Bu vaqt Q. pichog‘ining harakat tezligi bilan belgilanadi.
Tezkorlikni oshirish maqsadida portlovchi qurilmalar bilan jihozlangan 
maxsus Q.lardan foydalaniladi. Past haroratlarda va muzlamalarda ishonchli 
ishlay oladigan elegazli Q.lar yaratilgan. 
7.16. Qisqa tutashishni sinash qurilmasi 
(tortuvchi nimstansiya)
-
Испытатель коротких замыканий 
тяговой подстанции
- 
Tester of 

---

355
short - circuit
of the traction power
- tortuvchi nimstansiya qurilmasi bo‘lib, 
u kontakt tarmog‘i ta’minlovchi liniyasining avtomatik qayta ulash uzgichi 
avtomatik ravishda yoki uni uzuvchi himoya vositasi ishga tushgandan keyin 
blokirovkalash uchun mo‘ljallangan.