Uo‘K: 53(072) kbk

3.64. Qayd etish qurilmasi – регистрирующееустройство - 
recording device -
asbob konstruksiyasining bir qismi bo‘lib, ko‘rsatkich va 
shkaladan tuzilgan. U qo‘zg‘aluvchan qismning burchak siljishini ko‘rsatkich 
siljishiga o‘zgartirib beradi.
3.65. Qo‘shimchaqarshilik - дополнительноесопротивление -
additionalresistance –
voltmetrlar o‘lchash diapazonini kengaytirish uchun 
unga ketma-ket ulanadigan qarshilik (3.14- rasm). Qo‘shimcha qarshiliklar 
qiymati quyidagi ifodadan topiladi: 
𝑅
𝑞
= 𝑅
𝑝𝑉(𝑚−1)
, 
buyerda: 
𝑅
𝑝𝑉
– 
voltmetrning ichki qarshiligi; 
𝑚 =
𝑈
𝑈
𝑝𝑉
– bo‘lish koeffitsiyenti; 
𝑈
𝑝𝑉
– 
qo‘llaniladigan 
voltmetrning 
nominal 
qiymati. 
O‘zgarmas tok zanjirlari uchun 
qo‘shimcha qarshiliklar yakka o‘ramli 
g‘altak ko‘rinishida, o‘zgaruvchan tok 
zanjirlarida esa bifilyar, 
ya’ni 
ikki 
buklani 
bo‘ralgan 
bo‘ladi. 
Aniqlik 
sinflari:
 0,02; 0,05; 0,1; 0,2; 0,5 
va
 1,0.
 
 
3.66. Qo‘shimcha xatolik– дополнительная погрешность - 
additional error - 
o‘lchash vositasi ish faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadigan 
omillarning birontasining normal qiymatidan og‘ishi natijasida yuzaga 
keladigan xatoligi.
 
3.67. Qonunshunoslik metrologiya – законодательная метрология 
– en legal metrology
- jamiyat manfaatlarini ko‘zlagan holda o‘lchashlar 
yagonaligi, fizik kattaliklar birligi, etalonlar, o‘lchash usullari va vositalari 
yordamida talab etilgan aniqlikda texnik va yuridik talablarni so‘zsiz 
bajarishga yo‘naltirilgan metrologiyaning bo‘limi. 
3.68. Solishtirish vositasi – средство сравнения
–
comparator -
bir 
turdagi kattaliklar yoki o‘lchashasboblar ko‘rsatishlarini bir-biri bilan 
solishtirishga imkon beradigan texnik vosita yoki maxsus yaratilgan muhit. 
3.14- rasm 

---

108