Uo‘K: 53(072) kbk

(usul)xatolik–методическая 
погрешность -
methodical error -
qo‘llanilayotgan o‘lchash usulining takomillashmaganligi 
tufayli yuzaga keladigan xatolik.
3.54. Metrologiya – метрология – en metrology
- o‘lchashlar, 
ularning birligini ta’minlash usullari va vositalari hamda talab etilgan 
aniqlikka erishish yo‘llari haqida fan. 
3.55. Metrologiya– метрология -metrology 
-
yunoncha so‘z bo‘lib, 
«metron» – o‘lchash va «logos» – mantiq, fan, ta’limot ma’nosini 
anglatadi.O‘zbekiston Respublikasi standartlarining asosiy birliklarida 
quyidagi ta’rif keltirilgan: 
Metrologiya – o‘lchashlar, ularning birligini 
ta’minlash usullari va vositalari hamda kerakli, talab etilgan aniqlikka 
erishish yo‘llari haqidagi fan hisoblanadi. 
Bu fan quyidagi masalalar bilan 
shug‘ullanadi:– o‘lchashlarning umumiy nazariyasi; – kattaliklar birliklari va 
ularning tizimlari; – o‘lchash usullari va vositalari; – o‘lchashlar aniqligini 
topish usullari; – o‘lchashlar birligi va o‘lchash vositalarining bir xilligini 
3.13- rasm. 
Magnitoinduksiyali tinchlantirgich

---

106
ta’minlash asoslari; – etalon yoki namunaviy o‘lchash vositalari yordamida 
ishchi vositalarga birliklar o‘lchamlarining uzatish usullari. 
3.56. Mos tushish usuli – метод соответствия - method of 
correspondence -
o‘lchanayotgan kattalik va o‘lchov qiymatlarining farqi 
asbob shkalasi yoki davriy signalidagi belgiga mos kelishi asosida 
o‘lchanadi. Bu usul noelektrik kattaliklarni o‘lchashda keng qo‘llaniladi. 
Bunga uzunlikni noniusli shtangensirkul, jism aylanish chastotasini 
stroboskop yordamida o‘lchash misol bo‘la oladi.
3.57. Multiplikativ
(lotincha multiplicatio – ko‘paytma)