Uo‘K: 4(100) (075) kbk: 63. (0) R-17 Rajabov, Ravshan Jahon tarixi

ELLIN MADANIYATI

1. Din va falsafa. 2.Tabiiy va aniq fanlar. 3. Adabiyot va  

san’at.

Ellin davrining (mil.avv. III–I asrlar) eng muhim mero-

si madaniyat bo‘lib, bu madaniyat ellin dunyosining barcha 

hududlariga keng tarqalib, Rim madaniyatining rivojlanishiga 

hamda o‘rta asrlar madaniyatiga ta’sir ko‘rsatdi. O‘z navbatida 

qadimgi Sharqning 4 ming yillik ilm-fan va madaniy yutuqlari 

mil.avv. III asrdan boshlab g‘arb dunyosi tomonidan o‘zlashtiril-

di. Sharqning bu yutuqlari Yunon-Rim dunyosi madaniyati, 

Rimga qaram bo‘lgan boshqa o‘lkalarning madaniy-ma’naviy, si-

yosiy taraqqiyotida sezilarli o‘rinni egalladi. Chunki bu davrdan 

boshlab sharq va g‘arbning savdo-iqtisodiy, siyosiy, madaniy-

ma’naviy aloqalari kuchaydi. Misr, Mesopotamiya, O‘rta Osiyo, 

Hindiston, Xitoy g‘arb dunyosi bilan yaqin aloqa o‘rnatdilar. 

Sharq madaniyati, diniy e’tiqodlari Britaniya orollarigacha 

kirib bordi. Parfiya, Kushonlar davlati, Xitoy va Hindiston g‘arb 

dunyosi tomonidan ochildi. Shu sababli ilmiy adabiyotda Ellin 

madaniyati deb nomlangan mil.avv. III–I asrlardagi madaniyat

 

bir xil bo‘lmay, har bir hududda mahalliy barqaror madaniyat 

an’analari va boshqa madaniyatlar unsurlarining o‘zaro qo‘shi-

lishi natijasida shakllandi. Mil.avv III–I asrlarda O‘rtayer den-

gizi havzasining madaniy-ma’naviy shakllanishida davlatlar-

ning ulkan hududlari, cheklanmagan podsho hokimiyatining

 

mavjudligi, shaharlarning amaldagi mustaqilligining yo‘qolishi 

o‘z ta’sirini o‘tkazdi. Bu davrda fan va texnika notekis rivojlan-

di. Davlat hokimiyati manfaatdor bo‘lgan harbiy ish, kemasoz-

lik, shaharlarni qamal qilish texnikasi va qurilish sohalarida 

eng katta yutuqlarga erishildi.