Universiteti arxitektura fakulteti

12.2. Qalalardı rekonstrukciyalawdıń maqset hám wazıypaları 
Qalalardı rekonstrukciyalawdan tiykarǵı maqset onı xalıqtıń qalaǵa bolǵan 
ózgerip barıwshı, qala xalqınıń ómiriniń jergilikli hám dem alıwı, xizmet kórsetiw 
sistemasın jaqsılaw hám qurılıs sıpatın kóteriw boyınsha talaplardı qandırıw.
Rekonstrukciya processi 3 aspektte kórinedi: 

---

86 
1. 
Funkcional-rejeli – qaladaǵı processlerdiń baylanıstırıwshı xarakteristikaları 
hám tezligi menen qala aymaǵın ózlestiriw túri hám tezligi boyınsha zonalaw, 
zonalar hám rayonlararalıq ornatılǵan funkcional baylanıslar tiykarında aymaqlardı 
rayonlastırıwdı belgilewshi máseleler sheshiledi. 
2. 
Ekonomikalıq – qorshaǵan ortalıq jaǵdayın asırıw qanday ekenligi, onı 
qorǵaw, jaqsılaw hám ózgeris kirgiziw menen baylanıslı.
3. 
Arxitekturalıq-kórkemlik – qala, qala qurılısı kompoziciyasın hám 
arxitekturalıq kórinisiniń rawajlanıwı, onıń tiykarǵı tarıxıy quralǵan elementlerin 
rawajlaniw tiykarında ózine sáykesligin saqlap qalıwǵa baǵdarlanǵan. Qurılıs 
ponaraması, arxitektura estelikleri, fondlı qurılısta aktiv túrde qosıladı. 
12.3. Qalanı rekonstrukciyalaw usılları 
Qala qurılısınıń zamanagóy ámeliyatında qalalardı rekonstrukciyalawdıń 3 
tiykarǵı jolı bar bolıp: 
1. 
Tarıyxıy
quramlardan quralǵan ulıwma xarakterin qanday da bir anıq 
kórsetilgen
ózgerislersiz saqlaw.
2. 
Quralǵan sistemanı azda-kóp radikal ózgertiriw: sistemada qala ushın 
kóbirek kerekli hám xarakterli arnawlı quram belgilerine qarsı kelmeytuǵın, 
rawajlanıw mútáájlikleri menen baylanıslı bolǵan ózgerisler ámelge asırıw.
3. 
Quralǵan sistemanı tiykardan joq qılıp, qala aymaǵınıń jańa rejeli 
shólkemlestiriwdi jaratıw.
Bul usıllar hár biri sap kóriniste kem ushıraytuǵın hám qala aymaǵınıń hám 
ayırım elementlerin rekonstrukciyalawda qollanıladı.