Uning salomatligi

§. Ovqat hazm qilish organlari gigiyenasi. Me’da-ichak kasalliklari va ularning oldini olish

+ Funksiyasi, turlari
Gigiyena qoidalariga rioya qilish ovqat hazm qilish organlarining ish faoliyati normal bo‘lishida va me’da-ichak kasalliklarining oldini olishda muhim ahamiyatga ega. Hazm qilish organlari gigiyenasi og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasidan boshlanadi.
Ovqat hazm qilish organlarini kasalliklardan saqlashda tozalikka va ovqatlanish qoidalariga rioya qilish muhim ahamiyatga ega.
Me’dada aralash ovqatlar o‘rtacha to‘rt soat davomida hazm bo‘ladi. Shuning uchun har to‘rt soatda ovqatlanish zarur. Ovqat­lanish tartibining buzilislii tez-tez takrorlanib tursa, me’daning surunkaU gastrit va yara kasalligi yuzaga kelislii mumkin.
Me’da-ichak kasalliklari ikki turga bo‘linadi: 1. Me’da-ichak- laming yallig‘lanish kasalliklari. 2. Me’da-ichaklaming yuqumli kasalliklari.
Me’da-ichaklarning yallig‘lanish kasalliklari. Bularga me’da shilliq pardasining yallig‘lanish kasalligi — gastrit, ingichka ichak sliilliq pardasining yallig‘lanish kasalligi — enterit, yo‘g‘on ichak sliilliq pardasining yallig‘lanishi — kolit kabilar kiradi.
Me’da-ichaklarning yuqumli kasalliklari. Bularga ovqatdan zaharlanish (salmonelloz, botulizm), ichburug‘ (dizenteriya), qorin tifl, vabo (xolera) kabilar kiradi.
Ovqatdan zaharlanishning salmonelloz deb ataluvchi turi es- kirib qolgan taomlami iste’mol qilish tufayli paydo bo‘ladi. Bunday taomni iste’mol qilgandan keyin bir necha soat o‘tishi bilanoq, odamning ko‘ngli ayniydi, qusadi, qomining yuqori qismida og‘riq
seziladi. Odamda bunday belgilar paydo bo‘lganda zudlik bilan tez tibbiy yordam chaqirish zarur.
Ichburug‘ kasalligini bir necha xil mikroblar qo‘zg‘atadi. Bu mikroblar idish-tovoq, yuvilmagan meva va sabzavotlar, zararlangan tayyor taomlar orqali yuqadi. Mikroblar tarqalishiga, ayniqsa, qora (uy) pashsha ko‘proq sababchi bo‘ladi.