Uning salomatligi

Yuqumli sariq kasalligi (virusli gepatit). Bu kasallikni viruslar qo‘zg‘atib, jigar hujayralarini zararlaydi. Virusning A, В va С turlari bo‘lib, ulaming yuqish yo‘li har xil. Virusning A turi zararlangan taomlar, idish-tovoq, qaynatilmagan ariq, hovuz, quduq suvi or­qali yuqadi. В va С turlari — sterillanmagan shpris va ignalar orqali hamda bu kasallikning yengil turi bilan xastalangan odamdan olingan qon va qon zardobini davolash maqsadida boshqa odamga yuborish natijasida yuqadi.
Gijja kasalliklari. Odam tanasida uchraydigan gijjalaming 100 dan ortiq turi mavjud. Ular odam ichagida, jigarda, o‘pkada, muskullar orasida yashaydi va ko‘payadi. Gijjalaming ayrimlari odam qoni va to‘qima suyuqligini so‘rib oziqlanishi natijasida turli xil kasalliklar paydo bo‘ladi.
Gijja kasalligining asosiy belgilari qorinda vaqt-vaqti bilan og‘riq paydo bo‘lishi, ba’zan ich ketish, tana rangining oqarib- sarg‘ayishi, ozib ketish va umumiy quwatsizlik bilan xarakterlanadi. Gijja kasalligining oldini olish uchun ovqatlanishdan oldin qo‘lni sovunlab yuvish, meva va sabzavotlami toza suvda 3—4 marta yuvib, keyin iste’mol qilish kerak.
Spirtli ichimlik ichish va chekishning ovqat hazm qilish organ­lariga ta’siri. Iste’mol qilingan spirtli ichimlik awalo, me’daning ichki shilliq pardasini yallig‘lantirib, surunkali gastrit va me’daning yara kasalligini yuzaga keltiradi.
Spirtli ichimlik me’dadan qon tomirlariga so‘riladi va jigarga boradi. Jigarda spirtning parchalanishidan sirka kislota va boshqa zaharli moddalar hosil bo‘ladi. Ular jigar hujayralarini yallig‘lantirib, surunkali gepatit kasalligiga sabab bo‘ladi. Bunday kasallikka uchragan odamning o‘ng qovurg‘asi ostida (jigar joylashgan joyda) vaqt-vaqti bilan og‘riq seziladi, yog‘li taomlar iste’mol qilganda, tez yurganda, chopganda og‘riq zo‘rayadi, ko‘ngli ayniydi, ba’zan qusadi.
Chekish eng zararli odatlardan bin hisoblanadi. Keyingi yillarda yoshlar o‘rtasida nos chekish kabi zararli odat keng tarqalmoqda. Uning zaharli moddalari til ostidagi qon tomirlariga so‘rilib, qon orqali
miya, yurak, jigar kabi hayotiy muhim organlarni zaharlaydi. Nosning erigan qismi og‘iz bo‘shlig‘idan so‘lak bilan yutib yuboriladi va u me’da-ichakka tusliib, ulami zaharlaydi.
N