Uning salomatligi

M uskullarning charchashi.
Ma’lum vaqt davomida ish baja-
rish natijasida muskullar char- ^ _c . ,. . .,
^J 22-rasm. Sportchining yugunsh
chaydi. Muskullar charchaslii- vaqtidagi dinamik harakati.
ning sababi quyidagilardan iborat:

• 
  birinchidan, uzoqvaqt davomida qo‘zg‘alishnatijasida mi- yaning muskul isliini boshqaradigan nerv hujayralari charchaydi, ularda qo‘zg‘alish jarayoni pasayadi, hujayralar tormozlanish holatiga o‘tadi;
  
• 
  ikkinchidan, uzoq vaqt davom etadigan jismoniy ish natijasida muskul tolalaridagi oziq zaxirasi tugab, muskulning islii uchun zarur bo‘lgan energiya tugaydi;
  
• 
  uchinchidan, qisqa vaqt davomida, ammo kattatezlikda bajarilgan ish jarayonida organizmda kislorod yetislimay qoladi.
  

Charchash yuzaga kelganda, asta-sekin muskul tolalarining qis- qarish kuclii kamaya boslilaydi va ular bora-bora bo‘shasliib, qisqara olmay qoladi. Buning natijasida harakat asta-sekin susayib, keyin to‘xtaydi. Ba’zida charchagan muskul tolalari qisqarib, bo‘shasha olmay qoladi, bu holat muskullarning kontrakturasi deb ataladi. Ayniqsa, tez yugurgan vaqtda boldir muskullarida shunday holat yuzaga keladi.
Jismoniy mehnat, jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam ravishda shug‘ullanuvclii odam organizmi yaxslii cliiniqqan bo‘ladi. Shuning uchun ulaming muskullari tez charchamaydi.
Muskullarning yaxslii rivojlanishi, tolalari va paylarining baquwat, mustahkam bo‘1 islii, o‘z navbatida, suyaklaming yaxslii rivojlanishiga, ulaming mustalikam bo‘lisliiga imkon beradi.
& 1. Muskullarning statik ishini tushuntiring.

2. 
   Muskullarning dinamik ishiga misollar keltiring.
   
3. 
   Muskullarning charchashi qanday sodir bo‘ladi?
   
4. 
   Yaxshi rivojlangan muskullarda qanday o‘zgarishlar bo‘ladi?
   

10.